Akredytywa - co to jest? Definicja
Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z handlem lub bankowością, możesz nie znać określenia akredytywa. Co to jest?
Akredytywa – definicja
Akredytywa to forma zabezpieczenia międzynarodowych transakcji handlowych. Zdefiniowana jest dokładnie w ustawie o Prawie bankowym. Jest to pisemne zobowiązanie, które wystawia bank importera. W dokumencie tym zobowiązuje się on do wypłacenia eksporterowi środków w z góry określonym terminie.
Warunkiem zrealizowania obiecanej wypłaty jest dostarczenie przez eksportera odpowiednich dokumentów transportowych, które potwierdzą wywiązanie się z zawartego kontraktu.
To może Cię zainteresować: Faktoring - co to jest? Dla kogo? Ile kosztuje?
Akredytywa a Prawo bankowe
Dokłada definicja zabezpieczenia, jakim jest akredytywa, określana jest przez prawo bankowe w art. 85 (akredytywa dokumentowa).
Warto wiedzieć!
Prawo określa, że bank, działając na zlecenie klienta, ale we własnym imieniu (bank otwierający akredytywę), może zobowiązać się pisemnie wobec osoby trzeciej (beneficjenta), że dokona zapłaty beneficjentowi akredytywy ustalonej kwoty pieniężnej, po spełnieniu przez beneficjenta wszystkich warunków określonych w akredytywie.
W praktyce jednak nie istnieje jedna akredytywa bankowa. Wyróżnia się wiele jej typów.
Akredytywa - jak działa? Przykłady
Jak działa akredytywa dokumentowa? Wzór działania bazuje na poniższym schemacie.
Akredytywa dokumentowa – schemat
- Odbiorca towaru zleca otwarcie akredytywy w swoim banku – czyli w banku otwierającym.
- Bank otwierający – razem ze zleceniodawcą – ustala warunki akredytywy. Określają sumę, jaka ma zostać wypłacona, termin oraz niezbędne warunki, które musi spełnić dostawca.
- Bank otwiera akredytywę, czyli blokuje określoną kwotę na rachunku zleceniodawcy. Przesyła też informację o otwarciu akredytywy zleceniodawcy oraz bankowi wierzyciela – bankowi pośredniczącemu.
- Dostawca towaru wywiązuje się z umowy i dostarcza do banku dokumenty, które potwierdzają wykonanie umowy (listy przewozowe).
- Bank zleceniodawcy weryfikuje dostarczone przez sprzedającego dokumenty, a jeśli zgadzają się z warunkami, wypłaca środki.
Akredytywa – przykład
Najlepszym przykład sytuacji, kiedy wykorzystywana jest akredytywa, to handel międzynarodowy polegający na eksporcie i imporcie towarów.
Na rynku finansowym znajdziesz bardzo wiele typów akredytyw. Akredytywa handlowa może mieć bowiem bardzo różne rodzaje. Podziału tego typu zabezpieczeń możesz dokonać, biorąc pod uwagę kilka czynników.
Warto sprawdzić: Konto walutowe - jak działa i gdzie założyć konto walutowe?
Akredytywa - rodzaje akredytyw bankowych i dokumentowych
Ze względu na uprawnienia banku otwierającego:
- akredytywa odwołalna – bank otwierający ma prawo odwołać lub wprowadzić zmiany do momentu uznania dokumentów przez bank pośredniczący;
- akredytywa nieodwołalna – bank nie ma możliwości zmiany, ani odwołania akredytywy
Ze względu na zakres usług banku pośredniczącego:
- akredytywa potwierdzona – bank pośredniczący zobowiązuje się wypłacić środki, nawet jeśli nie otrzymał ich od banku otwierającego
- akredytywa awizowana – bank pośredniczący odpowiada tylko za weryfikację autentyczności akredytywy oraz przekazanie dokumentów i środków na linii beneficjent – bank otwierający
Ze względu na sposób płatności:
- akredytywa negocjacyjna – bank bada zgodność dokumentów z akredytywą i dokonuje wypłaty beneficjentowi wypłaty ze środków, które dostarczy bank importera
- akredytywa akceptacyjna – bank importera zobowiązuje się do zaakceptowania traty terminowej, której efektem jest wygaśnięcie akredytywy oraz powstanie w jej miejsce zobowiązania wekslowego
Inne typy akredytywy
- akredytywa standby (akredytywa zabezpieczająca) - bank importera zobowiązuje się do zapłaty określonej kwoty akredytywy na pierwsze żądanie beneficjenta nawet w sytuacji, kiedy importer nie realizuje warunków umowy
- akredytywa back to back (akredytywa wiązana) – w akredytywie znajduje się upoważnienie do otwarcia innej akredytywy, co utrzymuje strony transakcji w ramach zobowiązania
- akredytywa rewolwingowa (akredytywa odnawialna) – ma zastosowanie przy umowach przewidujących powtarzalne dostawy towarów i polega na częściowych wypłatach z puli całej akredytywy
- kredytywa przenośna – zakłada, że beneficjent ma prawo do przeniesienia części lub całości uprawnień wynikających z akredytywy na rzecz innej osoby
- akredytywa rembursowa – w zabezpieczaniu bierze udział trzeci bank (rembursowy) działający w imieniu banku importera, od którego bank pośredniczący domaga się zwrotu wypłaconej beneficjentowi kwoty akredytywy
- akredytywa gwarancyjna – akredytywa, w której eksporter kredytuje importera, a bank jest gwarantem spłaty kredytu
- akredytywa eksportowa – bank, współpracując z bankiem zagranicznego eksportera, dokonuje awizacji akredytywy
- akredytywa importowa – w tym przypadku importer zleca wykonanie akredytywy
- akredytywa z czerwoną klauzulą (akredytywa zaliczkowa) – stosowana jest wtedy, gdy . nie zostały jeszcze spełnione przez beneficjenta wymogi akredytywy.
Akredytywa pieniężna a dokumentowa
Akredytywa pieniężna ma miejsce bank, na zlecenie klienta, zobowiązuje się do zwrotu kwoty wypłaconej beneficjentowi lub skupu weksla trasowanego. Akredytywa dokumentowa natomiast gdy bank na zlecenie odbiorcy towaru zobowiązuje się do zapłaty dostawcy określonej kwoty po spełnieniu przez niego określonych warunków.
Czytaj też: Jak założyć działalność gospodarczą – informacje na początkujących przedsiębiorców
Akredytywa - wymagane dokumenty
Aby uzyskać obiecane środki, konieczne jest dostarczenie dokumentacji terminowo. Istotne jest również to, aby przyniesione dokumenty były wystawione poprawnie. Wszelkie rozbieżności – nawet takie jak niewielkie literówki – mogą być przyczyną wstrzymania zrealizowania płatności i naliczenia przez bank kar umownych.
Dokładny zakres wymaganej dokumentacji określony jest w akredytywie. Najczęściej dostarczyć trzeba jednak:
- faktury handlowe,
- specyfikację ładunku,
- dokumenty potwierdzające ilość, stan, cechy ładunku,
- świadectwa i certyfikaty,
- adekwatny dokument przewozowy,
- świadectwo pochodzenia,
- polisę ubezpieczeniową,
- atesty zdrowia,
- weksel trasowany, który wystawia transporter.
Akredytywa - wady i zalety
Czy warto decydować się na rozwiązanie, jakim jest akredytywa? W tym celu przeanalizuj korzyści i zagrożenia, z jakimi wiąże się ten instrument finansowy.
Akredytywa dla eksportera - wady i zalety
Akredytywa ogranicza ryzyko braku zapłaty lub jej opóźnienia. Zabezpiecza eksportera przed tym, że importer wycofa się z zobowiązania i odstąpi od odbioru towaru. Gwarantuje również otrzymanie środków, nawet jeśli odbiorca zbankrutuje. Dzięki zastosowaniu akredytywy możesz zaoferować eksporterowi kredyt kupiecki bez obawy o ryzyko braku zapłaty.
Minusem akredytywy z punktu widzenia eksportera jest utrudniony proces realizowania płatności. Ponadto regularnie kompletowanie wszystkich dokumentów może być bardzo uciążliwe.
Akredytywa dla importera - wady i zalety
Akredytywa z punktu widzenia importera oznacza, że duża część zadań zostanie przekazana do banku. To bank dokonuje kontroli dokumentów, które dostarcza eksporter i wypłaca środki tylko pod warunkiem, że wszystkie wskazane w umowie dokumenty będą się zgadzać. Importer może być pewny, że wysyłka będzie zrealizowana w określonym terminie.
Wadą takiego rozwiązania jest to, że środki przez jakiś czas są zablokowane przez bank. Ponadto jako importer musisz być gotowy na poniesienie kosztów otwarcia akredytywy.
Akredytywa - czy warto skorzystać z usługi?
Akredytywa zalecana jest szczególnie eksporterom, którzy:
- zawierają pierwszą umowę z nowym kontrahentem,
- wchodzą na nowy lub odległy rynek,
- realizują duże, wartościowe dostawy,
- obawiają się, że kontrahent może nie okazać się wiarygodny,
- są w stanie ponieść dodatkowe koszty, które zwiększą bezpieczeństwo.
W przypadku wartościowych dostaw oraz kosztownych kontraktów, akredytywa zdecydowanie jest usługą, którą warto rozważyć.
Akredytywa - ile kosztuje?
Jak dużo kosztuje akredytywa bankowa? Koszt zależny jest od banku i w dużej mierze pływa na niego naliczana przez bank prowizja.
O dokładne koszty korzystania z takiej opcji warto zapytać bezpośrednio w banku. Do chętnie wybieranych przez przedsiębiorców należą:
- akredytywa Millenium
- Alior Bank akredytywa
- PKO akredytywa
- akredytywa Santander
Sprawdź także: Banki w Polsce - poznaj najpopularniejsze banki komercyjne i państwowe w Polsce
Akredytywa a księgowanie - jak rozliczyć akredytywa?
Jak powinna zostać rozliczona akredytywa? Księgowanie powinno przebiegać według poniższego schematu.
Uruchomienie akredytywy w księgach rachunkowych firmy może zostać zapisane jako
- Wn konto 13-6 "Inne rachunki bankowe" (w analityce: Rachunek bankowy akredytywy),
- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".
Otwarcie akredytywy powoduje poniesienie kosztów przez nabywcę, takich jak prowizje i opłaty. Koszty związane z uruchomieniem akredytywy powinny zostać ujęte na koncie kosztów finansowych:
- Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",
- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".
Opłacenie zobowiązania z konta akredytywy na konto wierzyciela może zostać zapisane jako:
- Wn konto 21 "Rozrachunki z dostawcami",
- Ma konto 13-6 "Inne rachunki bankowe" (w analityce: Rachunek bankowy akredytywy).
Akredytywa a gwarancja bankowa – różnice
Decydując się na zabezpieczanie relacji z kontrahentem, warto wiedzieć, czym się różni akredytywa od gwarancji.
Gwarancja bankowa a akredytywa
Akredytywa to zobowiązanie banku kupującego wobec banku sprzedającego, że przyjmie faktury przedstawione przez sprzedającego i dokona płatności, z zastrzeżeniem określonych warunków.
Gwarancja bankowa to natomiast jest wystawiana bank beneficjentowi w imieniu wnioskodawcy w celu dokonania płatności w przypadku zalegania z płatnością przez wnioskodawcę. Gwarancja jest więc bardziej ryzykowna dla sprzedawcy, niż dla banku, natomiast akredytywa wprost przeciwnie.
Akredytywa stosowana jest w przypadku importu i eksportu, natomiast gwarancja bankowa jest stosowana przy kontraktach rządowych.
Akredytywa a inkaso - różnice. Co wybrać?
Decydując się na zabezpieczenie zobowiązania, powinieneś wiedzieć też, czym się różni inkaso dokumentowe a akredytywa dokumentowa.
Akredytywa a inkaso porównanie
Główna różnica w porównaniu z inkasem polega na tym, że w akredytywie zobowiązanie do zapłaty przechodzi z firmy kupującego na jego bank, a bank otwierający akredytywę zobowiązuje się nieodwołalnie do zapłaty eksporterowi za zgodną prezentację dokumentów.
Różnice można zobaczyć również w kosztach. Akredytywa jest bowiem znacznie droższa niż inkaso. Warto też wiedzieć, że w przypadku akredytywy podmiotem inicjującym jest bank, natomiast w przypadku inkasa, sam eksporter.
Czytaj też: Kredyt dla nowych firm – na czym polega i ile kosztuje kredyt inwestycyjny dla nowych firm?
