Życie na kredyt dzisiaj już nikogo nie dziwi – pieniądze pożyczamy na zakup mieszkania, dóbr konsumpcyjnych, na edukację, rozwój zawodowy, a także na wakacje i inne przyjemności. Do zadłużania się zachęca łatwy dostęp do przeróżnych produktów kredytowych – kredyt gotówkowy czy chwilówki można już bez problemu zaciągnąć online bez dostarczania zaświadczeń o zarobkach, z kolei sklepy nakłaniają do kupowania rozmaitych produktów na raty 0% lub z odroczonym terminem płatności (kup dzisiaj, zapłać za pół roku). Korzystanie z takich produktów nie jest niczym złym, dopóki nie utraci się kontroli nad swoim zadłużeniem.
Uzależnienie od kredytów - czy jest możliwe?
Uzależnienie od brania kredytów jest zaliczane do tzw. uzależnień behawioralnych, czyli związanych z naszymi zachowaniami. Polegają one na nałogowym powtarzaniu tych samych czynności w celu osiągnięcia określonych stanów emocjonalnych – najczęściej przyjemności i zadowolenia.
Uzależnieniem behawioralnym jest np. zakupoholizm, siecioholizm, pracoholizm, czy właśnie uzależnienie od zaciągania kredytów. W każdym przypadku osoba uzależniona nie jest w stanie powstrzymać się od wykonywania określonej czynności np. pożyczania pieniędzy, nawet jeśli zdaje sobie sprawę o jej negatywnych skutkach.
Uzależnienie od kredytów i pożyczek - jak się objawia?
Uzależnienie od kredytów i pożyczek objawia się przede wszystkim niekontrolowanym zaciąganiem kolejnych zobowiązań. Można więc je uznać za swoiste uzależnienie od pieniędzy.
Osoba uzależniona czuje wewnętrzny przymus pozyskiwania dodatkowej gotówki, a więc bierze kolejne pożyczki, nie zważając na to, że trzeba będzie je jakoś spłacić.
Niektórzy pożyczają „sztuka dla sztuki”, czyli wyłącznie dlatego, że posiadanie większej ilości pieniędzy sprawia im przyjemność. Zdarza się jednak, że taki nałóg jest powiązany z innym uzależnieniem, gdy dodatkowe środki potrzebne są np. na hazard, zakup narkotyków lub alkoholu, bądź na kompulsywne zakupy.
Charakterystycznymi objawami uzależnienia od kredytów są zatem:
- częste branie kolejnych kredytów pomimo rosnącego zadłużenia,
- podejmowanie decyzji o pożyczce pod wpływem emocji,
- utrata kontroli nad zadłużeniem (niemożność doliczenia się jego wysokości, opóźnianie się ze spłatą rat itp.),
- szukanie okazji do zaciągnięcia kolejnego zobowiązania,
- skupianie się na szukaniu możliwości pożyczenia pieniędzy kosztem innych zajęć (rezygnacja z dotychczasowego hobby, zaniedbywanie obowiązków domowych i zawodowych itp.),
- odczuwanie satysfakcji po każdej pozytywnej decyzji kredytowej i wpłynięciu środków na konto bankowe,
- złe samopoczucie w przypadku odmowy udzielenia pożyczki.
Osoby uzależnione często długo nie są świadome swojego problemu. Jeśli zaczynają mieć kłopoty ze spłatą zadłużenia, zazwyczaj je bagatelizują i ukrywają przed bliskimi. Zamiast szukać pomocy, zaciągają kolejne zobowiązania, sądząc, że następnymi pożyczkami spłacą zaległości.
To może Cię zainteresować: Spirala zadłużenia – co to jest i jak wyjść z pętli zadłużeń?
Uzależnienie od kredytów - kto jest na nie narażony?
Na uzależnienie od kredytów narażone są głównie osoby mające problemy natury emocjonalnej np. borykające się z niskim poczuciem własnej wartości, czy traumatycznymi przeżyciami w dzieciństwie, bądź nieradzące sobie z problemami np. w życiu uczuciowym. Pozyskanie dodatkowej gotówki staje się dla nich jedynym sposobem na odczuwanie przyjemności, daje też poczucie bezpieczeństwa, rekompensuje braki w innych sferach życia i pomaga zapomnieć o problemach.
Uzależnienie od kredytów - konsekwencje przekredytowania
Uzależnienie od brania pożyczek wcześniej czy później doprowadza do przekredytowania, a więc sytuacji, w której zadłużenie jest już tak wysokie, że spłata zaciągniętych zobowiązań staje się niemożliwa.
Niestety większość osób uzależnionych nie potrafi w takim momencie zaprzestać dalszego zadłużania się – zazwyczaj więc biorą kolejne pożyczki, by spłacić nimi poprzednie. Jeśli nie mogą już dostać kredytu w banku lub chwilówki z powodu negatywnych wpisów w BIK i BIG, sięgają po drogie pożyczki prywatne, nierzadko zastawiając mieszkanie lub samochód. Opamiętanie najczęściej przychodzi, gdy wskutek ogromnego zadłużenia do drzwi zaczyna pukać komornik, dochodzi do rozpadu związku, utraty pracy, a nawet zdrowia. Wówczas wydaje się, że jest już za późno na ratowanie sytuacji, bo jak żyć z długami nie do spłacenia? To najwyższy czas, by pójść na terapię.
Sprawdź: Czy można skonsolidować kredyt konsolidacyjny? Wady i zalety konsolidacji kredytu konsolidacyjnego
Uzależnienie od kredytów - jak sobie z nim poradzić?
Każde nałóg wymaga leczenia u specjalisty, również ten o podłożu behawioralnym. W przypadku uzależnienia od kredytów konieczna jest terapia u doświadczonego psychologa, najlepiej w ośrodku leczenia uzależnień. Zazwyczaj składają się na nią sesje indywidualne z terapeutą oraz spotkania grupowe. Ich celem jest wzbudzenie w chorym motywacji do walki z nałogiem, a także doprowadzenia do wypracowania w nim nowych schematów zachowań, dzięki którym będzie umiał powstrzymać się od zaciągania kolejnych pożyczek.
Oprócz terapii uzależnienia konieczne jest także rozwiązanie problemu zadłużenia. Kto pomoże wyjść z długów? Na pewno warto skontaktować się z prawnikiem, który pomoże w rozmowach z wierzycielami i komornikiem. Przyda się także porada dobrego doradcy finansowego, który podpowie, jak spłacić zadłużenia i skąd pozyskać na ten cel środki.
Kredyt konsolidacyjny
W spłacie zadłużenia wobec banków może pomóc kredyt konsolidacyjny. Dzięki niemu możesz połączyć kilka zobowiązań i spłacać je co miesiąc jedną ratą, której wysokość będzie dopasowana do Twoich możliwości finansowych. Skonsolidować możesz m. in. pożyczki i kredyty gotówkowe, kredyty samochodowe, karty kredytowe, a nawet kredyty ratalne zaciągnięte na zakup sprzętów.
Pożyczka konsolidacyjna
Z pozabankowej pożyczki konsolidacyjnej warto skorzystać, jeśli ma się zadłużenie w firmach pożyczkowych. Konsolidacja chwilówek jest bowiem dość trudna w bankach, w których można skonsolidować niemal wyłącznie kredyty bankowe. Dzięki pożyczce konsolidacyjnej z parabanku zamienisz 30-dniowe chwilówki na pożyczkę rozłożoną na niewielkie raty, co ułatwi Ci spłatę zadłużenia.
Oddłużanie
Produkty konsolidacyjne pomagają wyjść z zadłużenia, ale tylko wtedy, gdy nie ma poważnych zaległości w spłacie konsolidowanych zobowiązań. Jeśli osoba uzależniona od pożyczek ma długi objęte postępowaniem windykacyjnym, sądowym lub komorniczym, niezbędne może okazać się profesjonalne oddłużanie. Zajmują się tym wyspecjalizowane kancelarie, które pomagają w negocjacjach z wierzycielami np. w sprawie rozłożenia długu na raty, umorzenia części zadłużenia, czy zawieszenia egzekucji komorniczej. Nierzadko także oferują pożyczki oddłużeniowe np. pod zastaw mieszkania.
Uzależnienie od kredytów a ogłoszenie upadłości konsumenckiej
Jeśli skutkiem uzależnienia od kredytów są ogromne długi nie do spłacenia, warto rozważyć upadłość konsumencką. Jest to specjalna procedura sądowa przeznaczona dla niewypłacalnych osób fizycznych, która pozwala całkowicie uwolnić się od długów.
Ogłoszenie upadłości powoduje zawieszenie wszelkich postępowań windykacyjnych i egzekucyjnych. Dłużnik otrzymuje plan spłat zadłużenia, a jego majątek przejmuje syndyk, który ma prawo go sprzedać w celu zaspokojenia wierzycieli. Największą zaletą upadłości konsumenckiej jest możliwość umorzenia części zadłużenia, a także dość szybkie uporanie się z długami (plan spłat trwa nie dłużej niż 3 lata).
Uzależnienie od kredytów jednego ze współmałżonków - jak uchronić się przed zajęciem majątku?
Uzależnienie od kredytów współmałżonka może doprowadzić do sytuacji, że za jego długi będzie cierpiała cała rodzina. W przypadku wspólności majątkowej komornik będzie miał bowiem prawo dochodzić roszczeń z majątku wspólnego małżeństwa, a w niektórych przypadkach także z majątku osobistego drugiego współmałżonka, pomimo że nie odpowiadał on za powstanie długów.
Pierwszą linią obrony w takiej sytuacji powinno być poinformowanie komornika o tym, że nie wiedzieliśmy o zadłużeniu. W przypadku kredytów na niższe kwoty banki nie wymagają przecież zgody współmałżonka. Niestety, jeśli pieniądze zostały wydane na potrzeby gospodarstwa domowego (np. na zakup sprzętu AGD), takie tłumaczenia na nic się zdadzą. Będą jednak skuteczne, jeśli uzależniony od pożyczek małżonek wydał środki na własne potrzeby – wówczas za długi będzie odpowiadał osobiście. Rozwiązaniem problemu może być także intercyza podpisana u notariusza. Należy jednak pamiętać, że uchroni ona jedynie przed odpowiedzialnością za przyszłe długi uzależnionego małżonka.
Dowiedz się także: Jak spłacić długi komornicze? Kredyt konsolidacyjny z komornikiem
Uzależnienie od kredytów a ubezwłasnowolnienie - kiedy to możliwe?
Czasami zdarza się, że uzależniony od kredytów współmałżonek lub bliski krewny nie chce się leczyć, ani tym bardziej zaprzestać zaciągania kolejnych zobowiązań. Co wtedy robić, gdy nie ma jak pomóc osobie uzależnionej, a rośnie ryzyko powstania ogromnego zadłużenia?
Pewnym rozwiązaniem może być sądowe ubezwłasnowolnienie takiej osoby, które skutkuje pozbawieniem jej prawa do czynności prawnych, a więc w praktyce także zawierania umów kredytowych. Do orzeczenia ubezwłasnowolnienia muszą być jednak solidne podstawy np. stwierdzona choroba psychiczna, dlatego takie postępowania są dość trudne do przeprowadzenia i nierzadko ciągną się latami. Co więcej, za nieuzasadniony wniosek o ubezwłasnowolnienie można zostać ukaranym grzywną.
