Kredyt kupiecki. Czym jest i kto może z niego skorzystać?

Oferta bankowa dla firm jest dość rozbudowana. I mowa nie tylko o klasycznym kredycie gotówkowym, ale także o limicie odnawialnym, inwestycyjnym czy pomostowym. I choć kredyt kupiecki może wydawać się jednym z nich, to w praktyce nie ma nic wspólnego z zobowiązaniem bankowym. Kredytu kupieckiego nie zaciąga się bowiem w banku. 

Czym jest kredyt kupiecki?

Co to jest kredyt kupiecki? Kredyt kupiecki  nie jest pożyczką pieniężną a formą zgody sprzedającego na to, aby otrzymać zapłatę za towar lub wykonane usługi po terminie dostawy. Dzięki temu nabywca może, chociażby kupić określone produkty i zapłacić za nie dopiero po jakimś czasie, np. gdy sam już na nich zarobi. Co istotne, udzielanie kredytów kupieckich nie wymaga żadnej szczególnej formy prawnej. Nie jest nawet potrzebna pisemna umowa. Definicja kredytu kupieckiego wydaje się prosta. Jak jednak wygląda on ze strony prawnej?

To specyficzny rodzaj kredytu, w którym dwa podmioty prowadzące własną działalność gospodarczą i niebędące instytucjami finansującymi, stają się partnerami. Nie każda transakcja kupna-sprzedaży jest jednak kredytem kupieckim. Mówi się o nim dopiero wówczas, gdy strony ustalą między sobą, że termin zapłaty będzie odroczony. Dni, które upłyną między wydaniem towaru na rzecz kupującego bądź wykonaniem usługi a określonym terminem płatności nazywa się czasem kredytowania (okresem kupieckim).

Czy kredyt kupiecki musi opierać się wyłącznie na zaufaniu? Oczywiście nie. Możliwe jest podpisaniem umowy, która potwierdzi jego udzielenie. Zawrzeć należy w niej przede wszystkim termin płatności, a niekiedy także dodatkowe warunki. 

Kredyt kupiecki to dla wielu przedsiębiorców atrakcyjna alternatywa dla kredytu obrotowego. Nie muszą ponosić wysokich kosztów. Obecnie ten rodzaj kredytu występuje w dwóch formach: kredytu dostawcy i kredytu odbiorcy w formie zaliczki. Przedsiębiorca, który udziela kredytu kupieckiego, także może na tym zyskać. Za odroczenie terminu płatności należą mu się odsetki.

A jak księgować kredyt kupiecki? Ta kwestia jest nieco zawiła. Zgodnie z rozporządzeniem Trybunału, gdy odsetki zostały pobrane za odroczenie płatności obejmującej okres po dostawie towaru lub wykonaniu usługi, to odsetki traktowane są jako oddzielna usługa finansowa, która jest zwolniona z podatku VAT.

W 2020 roku została przyjęta Ustawa o kredycie kupieckim, która miała zabezpieczać interesy przedsiębiorców w dobie pandemii.

Kto może skorzystać z kredytu kupieckiego?

Kredyt kupiecki dla firm to częste rozwiązanie. Kto dokładnie może go otrzymać? Przedsiębiorca, który jest odbiorcą towaru lub usługi. Otrzymuje on od drugiego przedsiębiorcy możliwość odroczenia płatności.  Nic jednak nie jest oferowane bez wcześniej weryfikacji. Osoba, która zgadza się na udzielenie kredytu kupieckiego, musi przecież w pewien sposób zabezpieczyć swoje interesy.

Kredyt kupiecki a weryfikacja kontrahentów

Kredyty kupieckie udzielane są według dwóch metod. Pierwsza z nich to podejście indywidualne, które sprowadza się na weryfikacji wiarygodności kredytowej kontrahenta, chociażby na podstawie ogólnie dostępnych danych, które można sprawdzić w bazach dłużników. Dopiero na podstawie pozyskanych danych, przygotowywana jest oferta kredytowa.

Inna metoda to tzw. podejście systemowe. Co to właściwie jest? Polega ona na grupowaniu klientów i przypisaniu ich do odpowiednich grup ze względu na warunki udzielenia kredytu.

Warunki kredytu kupieckiego

Jakie warunki należy spełnić, by otrzymać kredyt kupiecki? Zazwyczaj udzielany jest on zaufanym podmiotom, które od dłuższego czasu współpracują ze sprzedawcą i cieszą się jego zaufaniem. Warunkiem udzielenia kredytu kupieckiego może być zatem owocna, wcześniejsza współpraca. Rzadko kiedy takiego kredytu udziela się firmom, z którymi współpracuje się po raz pierwszy. Oczywiście jest to możliwe, ale najczęściej następuje po szczegółowej weryfikacji i podpisaniu umowy. Krótszy jest też termin spłaty.

Warto sprawdzić: Kredyt inwestycyjny dla firm – jak uzyskać kredyt na inwestycję i kto może się starać?

Kiedy opłaca się zaciągnąć kredyt kupiecki?

Kredyt kupiecki jako źródło finansowania przedsiębiorstwa z pewnością nie jest dobrym rozwiązaniem. Nie należy budować biznesu na zadłużeniach. W takiej sytuacji wiele może pójść nie tak. A to najprostsza droga do bankructwa. Niemniej, kredyt handlowy jest zazwyczaj opłacalny dla przedsiębiorców. Można się na niego zdecydować, gdy zachodzą chwilowe problemy z utrzymaniem płynności, chociażby ze względu na zwłokę w płatności od innego kontrahenta.

Jak wygląda umowa kredytu kupieckiego? Wzór

Sporządzenie umowy kredytu kupieckiego nie jest obowiązkowe, niemniej warto ją zawrzeć. Jak powinna wyglądać? Nie ma jednego stałego wzoru umowy kredytu kupieckiego. W sieci można znaleźć go bez problemu w formie PDF gotowej do druku. 

Co musi się w niej znaleźć? 

• Dane obu stron umowy
• Kwotę do zapłaty
• Termin zapłaty
• Wysokość odsetek za opóźnienia w spłacie
• Podpisy obu stron
• Ewentualne dodatkowe ustalenia

Umowę kredytu kupieckiego warto sporządzić w dwóch, identycznych egzemplarzach.

Czym jest limit kupiecki?

W ramach kredytu kupieckiego ustalany jest limit kupiecki. Co to jest? Limit kupiecki uzależniony jest od dokładnych uzgodnień i negocjacji przeprowadzonych pomiędzy przedsiębiorcami. Z racji tego, iż celem każdej firmy jest przede wszystkim zabezpieczenie swoich interesów, limit kupiecki po pewnym czasie jest zawsze stopniowo zwiększany. Dzięki temu przedsiębiorca może weryfikować wiarygodność swojego partnera. 

Jak obliczyć limit kredytu kupieckiego? Nie ma wzoru, który pozwoli obliczyć jego wysokość. Limit ten może być zmienny i w pewnym względzie zależy od dobrej woli przedsiębiorcy, który go udziela.

Skonto a kredyt kupiecki

Jednym z najczęściej używanych instrumentów razem z kredytem kupieckim jest skonto. Co to dokładnie jest? To procentowo określony rabat, który otrzymuje odbiorca danego towaru pod warunkiem, że zapłaci za dany towar od razu po jego otrzymaniu od sprzedawcy. Dzięki temu może zaoszczędzić na transakcji. 

Jak to wygląda w praktyce? Odbiorca towaru może przy podpisywaniu umowy wybrać jedno z dwóch dostępnych rozwiązań: 

• płatność za towar w gotówce bądź innej formie,
• rabat lub odroczona płatność (kredyt kupiecki), w której rabatu już nie będzie.

Uzyskanie skonta nie jest decyzją odbiorcy towaru. Rabat uzależniony jest tylko i wyłącznie decyzji sprzedającego, czyli wierzyciela. To sprzedawca weryfikuje wiarygodność finansową kupującego i określa zasady, na jakich udzieli mu kredytu kupieckiego.

Ile kosztuje kredyt kupiecki?

Koszt kredytu kupieckiego w Polsce nie jest stały. Co ważne, taki kredyt jest najczęściej bezpłatny. Jak to możliwe? Za jego udzielenie rzadko kiedy pobierane są odsetki. Nalicza się je raczej za przekroczenie wyznaczonego terminu płatności, aniżeli samo jej odroczenie. Jedyny koszt, jaki może ponieść przedsiębiorca, który korzysta z kredytu kupieckiego, to utracenie rabatu za natychmiastową płatność. Ten rabat nie jest jednak zawsze dostępny. Nie ma zatem mowy o oprocentowaniu kredytu kupieckiego.

Kliknij i sprawdź, ile kosztuje i kto może wnioskować o kredyt dla spółki z o.o.

Jak wygląda spłata kredytu kupieckiego?

Nie ma prawnych przepisów, które określają termin spłaty kredytu kupieckiego. Termin ten ustalany jest między stronami. Najczęściej jednak nie przekracza on 30 dni. Po tym czasie można więc mówić o przedawnieniu kredytu kupieckiego. Od tego momentu naliczane będą odsetki za zwłokę w spłacie.

Jak zabezpieczyć kredyt kupiecki? 

Czy istnieje możliwość zabezpieczenia kredytu kupieckiego? Jak najbardziej. Wystarczy wykupić odpowiednie ubezpieczenie. Gdzie je znaleźć? W Polsce wszystkie największe firmy ubezpieczeniowe mają tego typu produkty dla przedsiębiorców. Istotne jest to, że ubezpieczenie chroni przedsiębiorcę przed brakiem płatności nie tylko ze strony polskich kontrahentów, ale także tych z zagranicy. To na pewno istotny plus dla przedsiębiorców, którzy ze swoją ofertą wychodzą na rynki zagraniczne. 

Ubezpieczenie kredytu kupieckiego może zagwarantować przedsiębiorcy tylko odszkodowanie w momencie, gdy nie dostanie środków od kontrahenta bądź wiele innych usług dodatkowych, jak na przykład pomoc dla firmy w realizowaniu działań windykacyjnych wobec dłużnika. Od czego to zależy? Od zapisów Ogólnych Warunków Ubezpieczeń.

Wady i zalety kredytu kupieckiego

Kredyt kupiecki ma niezwykle istotną zaletę, stanowi atrakcyjną alternatywę dla kredytów bankowych z powodu kosztów. W praktyce okazuje się znacznie tańszy, a niekiedy nawet  bezpłatny. Wiele zależy od ustaleń między stronami. Zaletą jest również fakt, że kupujący może sprzedać towar przed terminem płatności, a tym samym nie musi angażować na ten okres swoich własnych środków ani uruchamiać kredytów obrotowych. Przez pewien okres może dysponować cudzymi środkami finansowymi lub utworzyć fundusz rezerwowy, który gwarantuje zachowanie płynności finansowej przez firmę.

Co jeszcze należy do jego zalet? Czy kredyt kupiecki ma też wady? Przedstawiliśmy je w tabeli poniżej.

Kredyt kupiecki - wady i zalety

Faktoring a kredyt kupiecki - różnice

Umowa handlowa kredytu kupieckiego nie zawsze gwarantuje zachowanie płynności finansowej w firmie. Co, gdy kontrahent spóźnia się z zapłatą? Wówczas z pomocą przychodzi faktor, czyli osoba, która zapewnia sprzedawcy szybki dostęp do gotówki bez konieczności rezygnacji z kredytu kupieckiego. Oferuje on usługę faktoringu, a więc wykup nieprzeterminowanych wierzytelności przedsiębiorstw należnych im od kontrahentów z tytułu dostaw i usług. Faktoring przydaje się także, gdy liczba udzielonych kredytów kupieckich okazuje się zbyt duża i znacząco nadwyręża płynność finansową. Można zatem powiedzieć, że faktoring stanowi uzupełnienie kredytu kupieckiego.

Sprawdź również: Kredyt pomostowy - na czym polega pożyczka pomostowa i kto może z niej skorzystać?