Dowód osobisty zawiera kluczowe dane osobowe i jest najważniejszym dokumentem potwierdzającym naszą tożsamość. Właśnie dlatego musimy go okazać m.in. podczas załatwiania różnych spraw urzędowych, czy zakładając konto osobiste w banku. Dowodu powinniśmy pilnować jak oka w głowie, a jeśli już dojdzie do jego zgubienia, należy jak najszybciej podjąć odpowiednie kroki, by zabezpieczyć się przed konsekwencjami jego utraty, ponieważ mogą być one bardzo dotkliwe.
Konsekwencje zgubienia dowodu osobistego
Od wielu lat polskie dowody osobiste mają postać niewielkiego kawałka plastiku, który łatwo zmieścić w portfelu, kieszeni spodni lub choćby w etui smartfona. Wystarczy więc chwila nieuwagi, by dokument niepostrzeżenie wypadł np. podczas zakupów. Warto mieć świadomość, że tak niefrasobliwie zgubiony dowód osobisty może być źródłem wielu kłopotów. Przede wszystkim bez tego dokumentu:
- nie będziesz w stanie potwierdzić swojej tożsamości – jest to wymagane m.in. w urzędach, bankach, przy pożyczaniu auta, a także przy zawieraniu wszelkich umów,
- nie wyjedziesz za granicę (chyba że masz paszport),
- nie odbierzesz listu poleconego na poczcie,
- w wielu miejscach nie zapiszesz się do lekarza.
Twój zgubiony dokument może też wpaść w ręce przestępców, którzy mogą:
- zaciągnąć na Twój zgubiony dowód osobisty kredyt lub pożyczkę,
- kupić sprzęt na raty,
- wynająć mieszkanie,
- wyłudzić wartościowy towar na tzw. kredyt kupiecki.
Najgroźniejszą konsekwencją zgubienia dowodu osobistego jest wyłudzenie kredytu lub inne przestępstwa skutkujące powstaniem zobowiązania finansowego. W takim przypadku bowiem wierzyciele w pierwszej kolejności zaczną domagać się spłaty swojej należności od Ciebie. Udowodnienie, że padłeś ofiarą przestępstwa, nie zawsze będzie proste i może się wiązać z długą batalią przed sądem.
Niestety nie ma jak sprawdzić, gdzie zgubiony dowód osobisty może się znajdować, ponieważ nie ma on wbudowanego żadnego lokalizatora GPS. Jeśli więc nie uda się go szybko znaleźć, należy szybko powziąć pewne kroki, by zabezpieczyć się przed powyższymi konsekwencjami jego utraty.
Przeczytaj koniecznie: Czym grozi kradzież tożsamości i jak się przed nią zabezpieczyć?
Co zrobić po zgubieniu dowodu osobistego?
Załóżmy, że masz zgubiony dowód osobisty – co dalej? Oczywiście najpierw warto go poszukać, jednak nie należy na to tracić zbyt wiele czasu, ponieważ ten działa tutaj na Twoją niekorzyść. Musisz zacząć działać. Ale jak? Wiele osób zadaje sobie pytanie, co zrobić, gdy zgubiłem dowód osobisty, ponieważ wbrew pozorom nie jest to tak oczywiste.
Warto więc wiedzieć, że przede wszystkim do określonego działania zmuszają nas przepisy. Zgodnie bowiem z art. 42 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, osoba, która utraciła dowód osobisty, jest obowiązana niezwłocznie zawiadomić o tym najbliższy organ gminy.
Chodzi o to, aby w urzędzie zgubiony dowód osobisty został unieważniony, co będzie równoznaczne, z tym że każda czynność wykonana z wykorzystaniem tego dokumentu (np. zawarcie umowy pożyczki) będzie również nieważna.
To jednak nie wszystko, ponieważ warto także zawiadomić o utracie dokumentu inne instytucje np. banki. Informacja o unieważnieniu dokumentu w urzędzie nie zostanie bowiem przekazana do banków.
Przestępcy będą mogli więc się nim posłużyć do wyłudzenia kredytu i możesz się o tym dowiedzieć dopiero po długim czasie, gdy bank przyśle do Ciebie już komornika. W takiej sytuacji oczywiście udowodnisz, że w momencie zaciągania kredytu Twój dowód był unieważniony, ale będzie Cię to kosztowało mnóstwo nerwów i formalności.
Podsumowując, zgubiony dowód osobisty wymaga podjęcia następujących kroków:
- zgłoszenia utraty dokumentu w urzędzie gminy,
- zablokowania dowodu osobistego w bankach,
- wyrobienia nowego dowodu osobistego,
- przekazania danych nowego dokumentu do banku i innych instytucji, jeśli jest to konieczne.
Sprawdź także: W jakim banku złożyć wniosek o kredyt na dowód osobisty?
Jak postąpić, jeśli doszło do zgubienia dowodu osobistego za granicą?
Wiesz już, że jeśli nie masz paszportu, zgubiony dowód osobisty uniemożliwia wyjazd za granicę. Może się jednak zdarzyć, że do utraty dokumentu dojdzie już na miejscu, podczas pobytu w obcym kraju. Co wtedy?
W takim przypadku trzeba zgłosić zgubienie dowodu osobistego w konsulacie. W tym celu musisz pobrać ze strony rządowej formularz zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego (albo odebrać druk na miejscu), następnie wydrukować go, wypełnić i dostarczyć do konsulatu osobiście, faksem lub pocztą.
Na podstawie takiego zgłoszenia konsul przekaże Twoją sprawę do urzędu gminy w Polsce, który unieważni Twój zgubiony dowód osobisty. Z konsulatu otrzymasz także zaświadczenie o utracie dowodu, które ważne jest 2 miesiące. Nowy dokument musisz wyrobić już po powrocie do kraju, ponieważ konsulaty się tym nie zajmują.
Gdzie zgłosić zgubiony dowód osobisty?
Gdzie się zgłasza zaginięcie dowodu osobistego? Przede wszystkim należy to zrobić w najbliższym urzędzie gminy (nie musi być to urząd w miejscu Twojego zamieszkania). Możesz się do niego udać osobiście i na miejscu wypełnić formularz zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego. Urzędnik od ręki unieważni zgubiony dowód oraz wyda zaświadczenie o jego utracie.
A czy można zgłosić zgubienie dowodu przez Internet? Jak najbardziej. Chcąc zgłosić zgubiony dowód online, wykonaj następujące kroki:
- Odwiedź stronę rządową gov.pl i otwórz zakładkę „Zgłoś utratę lub uszkodzenie swojego dowodu osobistego – unieważnij dowód”.
- Kliknij przycisk „Wyślij zgłoszenie”.
- Zaloguj się na swoje konto np. za pomocą Profilu Zaufanego.
- Wybierz z listy urząd, który wydał dowód.
- Kliknij przycisk „Unieważnij dowód”.
- Dokonaj autoryzacji operacji za pomocą Profilu Zaufanego i kodu SMS.
- Otwórz skrzynkę w ePUAP, aby odebrać zaświadczenie o utracie dowodu w wersji elektronicznej.
Ważne!
Zarówno w urzędzie, jak i przez Internet możesz także jedynie zawiesić swój dowód. Jest to możliwe, jeśli został on wydany po 4 marca 2019 r. Zawieszenie powoduje jego czasowe unieważnienie na 14 dni. Jest to więc czas na ewentualne poszukiwania zgubionego dokumentu. Pamiętaj, że jeśli w ciągu tych 2 tygodni nie odwiesisz dowodu, zostanie on po upływie tego terminu trwale unieważniony.
Gdzie jeszcze zastrzec zgubiony dowód osobisty? W niektórych przypadkach należy to zrobić na policji.
Jak zgłosić zgubienie dowodu osobistego na policji?
Zacznijmy od tego, czy zgubienie dowodu osobistego trzeba zgłosić na policję. Jest to konieczne wyłącznie w sytuacji, gdy dokument został utracony wskutek kradzieży, rozboju, włamania, czy też innego przestępstwa.
Oto krótka instrukcja, jak należy zgłosić zgubiony dowód osobisty na policji:
- Udaj się do najbliższego komisariatu.
- Zgłoś utratę dowodu osobistego i złóż wyjaśnienia, w jakich okolicznościach do tego doszło (np. opisz sytuację, w której złodziej ukradł Ci dokument).
- Zaczekaj na otrzymanie zaświadczenia o zgłoszeniu przestępstwa.
Zgłoszenie utraty dowodu osobistego na policji skutkuje automatycznym jego unieważnieniem. Nie musisz zatem iść dodatkowo do urzędu lub zgłaszać zgubionego dokumentu przez internet.
Jak zgłosić zgubienie dowodu osobistego w banku?
Niezależnie od zgłoszenia utraty dokumentu w urzędzie lub na policji, o fakcie zgubienia dowodu osobistego trzeba powiadomić banki. Jak już wspomnieliśmy wyżej, jest to konieczne, aby zapobiec próbie wyłudzenia kredytu.
Warto wiedzieć, że od kilku lat istnieje specjalny System Dokumenty Zastrzeżone, w którym uczestniczą nie tylko wszystkie banki w Polsce, ale także wiele innych firm i instytucji.
Zgłoszenie do Systemu zgubionego dowodu powoduje automatyczne powiadomienie o tym fakcie wszystkich instytucji. Jak jednak dokonać takiego zgłoszenia? Można to zrobić na trzy sposoby:
- osobiście – odwiedź swój bank, a zgubiony dowód osobisty zostanie przez niego automatycznie zastrzeżony w całym systemie (zgłoszenia możesz dokonać także w każdym innym banku uczestniczącym w Systemie Dokumenty Zastrzeżone),
- telefonicznie – zadzwoń na infolinię swojego banku i dokonaj zastrzeżenia dowodu (zastrzeżenie dowodu osobistego przez telefon dostępne jest tylko w niektórych bankach),
- online – opcja zastrzegania dokumentów dostępna jest bezpłatnie na stronie internetowej BIK dla zarejestrowanych użytkowników.
To może Cię zainteresować: Jakie dokumenty do kredytu gotówkowego są wymagane przed zawarciem umowy z bankiem?
Koszty związane ze zgubieniem dowodu osobistego
Formalności związane ze zgłoszeniem zgubionego dokumentu nie wiążą się z kosztami. Nie jest bowiem pobierana żadna opłata za zgubiony dowód osobisty ani w urzędzie, ani tym bardziej w banku.
A ile kosztuje wyrobienie dowodu osobistego po zgubieniu w 2023 r.? Usługa również jest bezpłatna. Należy jednak liczyć się z kosztem zrobienia zdjęcia do dowodu, który wynosi około 30-40 zł w zależności od miejscowości.
Jak wyrobić nowy dowód osobisty?
Aktualnie wszystkie nowe dowody osobiste wydawane są w formie e-dowodów z danymi biometrycznymi, dlatego nie można ich wyrobić w sposób zdalny. Wniosek o nowy dokument musisz zatem złożyć w swoim urzędzie gminy, gdzie zostaną od Ciebie pobrane na miejscu odciski palców. Do wniosku należy dołączyć także aktualne zdjęcie (musi być kolorowe i wykonane na papierze fotograficznym) oraz ewentualnie zaświadczenie o utracie starego dokumentu.
Nie przegap: Dowód osobisty dla dziecka. Ile trwa wyrobienie dowodu?
Na nowy dowód osobisty trzeba czekać do 30 dni. Aby sprawdzić, czy jest gotowy do odbioru, wystarczy wpisać numer wniosku w internetowej wyszukiwarce na stronie gov.pl. Po wyrobiony dokument trzeba udać się osobiście do urzędu, w którym składało się wniosek.
Podobnie jak zgubiony dowód osobisty, także wyrobienie nowego wiąże się z dodatkowymi formalnościami. Nowy dokument powinieneś przede wszystkim zgłosić w banku, w którym prowadzisz konto osobiste. Jego dane można także w niektórych instytucjach zaktualizować online w bankowości elektronicznej.
Dodatkowe informacje:
Zgłoś utratę lub uszkodzenie swojego dowodu osobistego – unieważnij dowód, www.gov.pl
Jak zgłosić zgubienie dowodu osobistego przez Internet?, www.infor.pl
CO NALEŻY ZROBIĆ W PRZYPADKU UTRATY DOWODU OSOBISTEGO, www.bialystok.policja.gov.pl
