Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, wskaźnik inflacji w sierpniu osiągnął poziom 5,00 %. Jakiej inflacji możemy się spodziewać pod koniec roku?
Czym jest i jak powstaje inflacja? Definicja
Co to jest inflacja i jak wpływa na sytuację gospodarczą w naszym kraju? Inflacja (definicja) to długotrwały spadek wartości lub siły nabywczej pieniądza oraz wzrost przeciętnego poziomu cen dóbr i usług. Jej skutkiem jest względne zmniejszenie się dochodów osób, których zarobki są stałe – w takiej sytuacji za tę samą kwotę można kupić mniej towaru niż wtedy, gdy była niższa inflacja. Co to oznacza dla przeciętnego Polaka? Większe wydatki i mniejsze możliwości oszczędzania, a także problemy z coraz wyższymi ratami np. redytów hipotecznych.
Co wpływa na inflację?
- Popyt konsumpcyjny – wzrost popytu na dobra i usługi może prowadzić do wzrostu cen, gdyż firmy zwiększają ceny w odpowiedzi na większe zapotrzebowanie.
- Koszty produkcji – zwiększenie kosztów surowców, pracy i energii może skutkować podniesieniem cen końcowych produktów.
- Polityka monetarna – nadmierna podaż pieniądza, czyli zbyt duża ilość pieniądza w obiegu, może prowadzić do wzrostu cen.
- Wydarzenia zewnętrzne – katastrofy naturalne, konflikty zbrojne czy zmiany w polityce handlowej mogą wpłynąć na dostępność i ceny surowców, co w konsekwencji wpłynie na inflację.
Co jest powodem inflacji w Polsce obecnie? Duże wpływ ma na nią wzrost kosztów surowców, półproduktów oraz komponentów potrzebnych do wytworzenia produktów lub usług. Istotne znaczenie ma również wzrost cen energii elektrycznej, cieplnej czy gazu. Nie bez znaczenie pozostaje także zwiększenie kosztów pracy.
Co jest powodem inflacji w Polsce obecnie? Duże wpływ ma na nią wzrost kosztów surowców, półproduktów oraz komponentów potrzebnych do wytworzenia produktów lub usług. Istotne znaczenie ma również wzrost cen energii elektrycznej, cieplnej czy gazu. Nie bez znaczenie pozostaje także zwiększenie kosztów pracy.
Kliknij i sprawdź: Jak poradzić sobie w przypadku problemów ze spłatą kredytu?
Ile aktualnie wynosi inflacja w Polsce?
Według najnowszego raportu Głównego Urzędu Statystycznego, inflacja w Polsce w sierpniu 2024 roku osiągnęła poziom 5,00 % rok do roku.
Warto zauważyć, że jeszcze w styczniu wskaźnik ten sięgał 6,2%, co oznacza, że obecnie notujemy najniższy poziom inflacji od 2021 roku.
A jak przedstawiała się inflacja w ubiegłych miesiącach? Dane te prezentuje poniższa tabela.
Miesiąc |
CPI |
po wyłączeniu cen żywności i energii |
po wyłączeniu cen administrowanych |
po wyłączeniu cen najbardziej zmiennych |
15% średnia obcięta |
inflacja wrzesień 2022 |
17,2% |
10,7% |
17,8% |
13,6% |
12,9% |
inflacja październik 2022 |
17,9% |
11,0% |
18,7% |
14,4% |
14,3% |
inflacja listopad 2022 |
17,5% |
11,4% |
18,1% |
15,0% |
14,5% |
inflacja grudzień 2022 |
16,6% |
11,5% |
17,1% |
15,0% |
14,4% |
inflacja styczeń 2023 |
16,6 |
11,7% |
16,3% |
14,4% |
15,2% |
Inflacja luty 2023 |
18,4 |
12,0% |
18,1% |
15,5% |
17,0% |
Inflacja – wykres dla wskaźnika CPI 09.2022 – 02.2023 – dane NBP
Jakie są skutki inflacji dla obywatela w Polsce?
Wysoka inflacja niesie ze sobą poważne konsekwencje – zarówno dla przeciętnego obywatela, jak i właścicieli przedsiębiorstw. Wzrost inflacji – co oznacza? Jakie są główne skutki dla gospodarstw domowych? Zalicza się do nich przede wszystkim takie konsekwencje, jak:
- Pogorszenie warunków życia – przeciętny koszyk zakupowy zdrożał rok do roku o 285,02 zł w styczniu 2024. Wyższe ceny produktów spożywczych, paliwa oraz innych towarów i usług powodują, że wielu Polaków z trudem wiąże koniec z końcem.
- Stopy procentowe a inflacja – cykl podwyżek stóp procentowych ma zastopować coraz wyższą inflację poprzez zmniejszenie popytu na nisko oprocentowane kredyty, m.in. hipoteczne. Niestety oznacza to, że koszty zobowiązań szybują w górę. Stopy NBP były podwyższane w Polsce od października 2021 roku do września 2022 roku. w wyniku tego główna stopa referencyjna banku centralnego wynosi 5,75 proc. Niestety, wysokie stopy nie powstrzymały inflacji. Obecnie stopy utrzymują się na tym samym poziomie już od kilku miesięcy.
- Wyższe raty kredytów (inflacja a kredyt hipoteczny) – w przypadku kredytu hipotecznego zaciągniętego na kwotę 300 tys. złotych rata wzrosła nawet o ponad 1000 zł. Klienci szukają rozwiązań, które pozwolą im odetchnąć – jednym z nich jest przygotowana przez rząd tarcza dla kredytobiorców, zakładająca m.in. wakacje kredytowe czy dopłaty do kredytów.
- Spadek zaufania do pieniądza – w obliczu wysokiej inflacji szukamy alternatywnych źródeł oszczędzania. Wielu lokuje środki w złocie, wybiera inwestycje indeksowane inflacją, np. obligacje skarbowe. To pozytywne i negatywne skutki inflacji – z jednej strony wartość pieniądza spada, a z drugiej obywatele szukają sposobów na wyjście z kryzysu, dywersyfikując swój portfel inwestycji.
- Wyższe podatki – skutkiem inflacji może być również zmiana progów podatkowych, choć akurat w Polsce mamy do czynienia aktualnie z obniżką wysokości stawki podatkowej przy skali podatkowej – zmalała ona z 17 do 12 proc.
- Droższe kredyty - wystarczy sprawdzić ranking kredytów gotówkowych, aby upewnić się, że w ostatnich latach mamy do czynienia z droższymi kredytami.
Widać więc, że inflacja niesie za sobą wiele negatywnych skutków dla obywateli i ich kieszeni, a skutków pozytywnych jest naprawdę niewiele.
Przeczytaj też: Inflacja a kredyt. Jak inflacja wpływa na spłatę kredytu hipotecznego i gotówkowego?
Jakie są skutki inflacji dla przedsiębiorstw w Polsce?
A jakie skutki inflacji odczuwają właściciele firm? Okazuje się, że konsekwencje wzrostu cen są odczuwalne przez szerokie grupy obywateli, również tych prowadzących działalność gospodarczą. Oto najbardziej dotkliwe:
- Presja pracowników na wzrost płac – inflacja złotego powoduje wzrost cen towarów i usług. Pracownicy, którzy często wywierają presję na pracodawców, żądają podwyżek, podnoszą wymagania płacowe. W obliczu kryzysu gospodarczego firmom jest trudno wygospodarować dodatkowe środki na podwyżki. W dodatku obecnie mamy do czynienia z tzw. rynkiem pracownika – niska stopa bezrobocia powoduje, że to przedsiębiorcy muszą konkurować.
- Niepewna sytuacja gospodarcza firm – kryzys sprawia, że wielu przedsiębiorców ma problem z ustalaniem cen dla swoich produktów i usług. Kiedy konkurencja podnosi stawki, trudno zostać w tyle, zwłaszcza że w wyniku rosnącej inflacji wzrastają również koszty produkcji.
- Brak możliwości planowania zysków – niepewna sytuacja gospodarcza sprawia, że trudno cokolwiek zaplanować, nie jest zatem łatwo także o oszacowanie zysków.
- Ograniczenie produkcji ze względu na wzrost kosztów – negatywne skutki inflacji to także konieczność zamykania linii produkcyjnych przez wiele zakładów. Wysokie koszty produkcji często są barierą nie do przeskoczenia.
- Mniejsza liczba inwestycji, w tym zagranicznych – ekonomiczne skutki inflacji związane są również z problemami w rozliczeniach z kontrahentami pochodzącymi spoza Polski.
Wielu przedsiębiorców zmaga się także z wysokimi kosztami kredytów. W jaki sposób mogą sobie pomóc? Warto przeczytać artykuł: Jak poradzić sobie w przypadku problemów ze spłatą kredytu?
Czy istnieją pozytywne skutki inflacji? Niewielki wzrost cen ma korzystny wpływ na przedsiębiorstwa – wyższe ceny stanowią dodatkowy impuls do zwiększania produkcji.
Jak ustalana jest wysokość inflacji w Polsce?
Poziom inflacji ustala i podaje Główny Urząd Statystyczny, który bierze pod uwagę między innymi wydatki gospodarstw domowych oraz tzw. koszyk inflacyjny, w którego skład wchodzą produkty spożywcze, odzież oraz wydatki na zdrowie, transport czy edukację. Do ustalania poziomu inflacji służą dwa wskaźniki:
- CPI – Consumer Price Index,
- PPI – Producer Price Index.
Pierwszy wskaźnik odnosi się do inflacji konsumenckiej i oznacza wzrost cen podstawowego koszyka zakupowego. Z kolei drugi pokazuje zmiany cen producenckich na różnych etapach produkcji, a zatem inflację od strony producentów.
Obliczenie rzeczywistej wartości dóbr z uwzględnieniem inflacji umożliwia kalkulator zamieszczony na stronie Ministerstwa Finansów – podatki.gov.pl.
Jak przedstawiała się inflacja w Polsce na przestrzeni lat?
Jak wynika ze statystyk, poziom inflacji w Polsce z roku na rok jest coraz wyższy. Jeszcze w 2018 roku wynosił 1,6%, co dawało polskiej gospodarce optymalne warunki do rozwoju, a Polakom – stabilność cen.
Z kolei największa inflacja w Polsce była notowana w latach 90. XX wieku – w okresie przemian gospodarczych po 1989 roku. Obecnie trudno to sobie wyobrazić, ale rekordowa inflacja wynosiła prawie 590% i była odnotowana w 1990 roku. Sprawdźmy dokładnie, ile wynosiła inflacja w ostatnich latach:
- inflacja w Polsce 2023 – 11,4%
- inflacja w Polsce 2022 – 14,4%,
- inflacja w Polsce 2021 – 5,1%,
- inflacja w Polsce 2020 – 3,4%,
- inflacja w Polsce 2019 – 2,3%,
- inflacja w Polsce 2018 – 1,6%.
Inflacja w Polsce – wykres za lata 2018-2023
Czy inflacja w Polsce w 2024 roku będzie? Prognozy dla inflacji w Polsce
Wielu Polaków zaniepokojonych rosnącymi cenami produktów i usług oraz coraz wyższymi ratami kredytów zastanawia się, kiedy inflacja wyhamuje. Niestety wszystko wskazuje na to, że w kolejnych miesiącach inflacja przyspieszy do 5-7 proc. r/r.
Powodem tego stanu rzeczy jest przede wszystkim znoszenie działań osłonowych (powodujący m.in. wzrost cen energii czy żywności) oraz rozpędzenie się konsumpcji oraz tempa wzrostu gospodarczego.Takie są przynajmniej przewidywania analityków.
Nie stać Cię na spłatę kredytu? Przekonaj się czy warto zdecydować się na restrukturyzację kredytu. Kliknij! >>
Ile wynosi inflacja w 2024 roku za granicą?
Polska nie jest osamotniona w walce z inflacją. Inne państwa w Europie również zmagają się z kryzysem. Rosnące ceny paraliżują gospodarkę i wywołują niepokój obywateli. Sprawdźmy, jak wygląda inflacja na świecie – poniżej prezentujemy zestawienie.
- Inflacja w Niemczech – w 2023 roku wyniosła w Niemczech 5,9%, w 2024 roku ma spaść do ok. 2,6%.
- Inflacja w Wielkiej Brytanii – w grudniu 2023 roku inflacja w Wielkiej Brytanii wyniosła 4%.
- Inflacja we Włoszech – roczna stopa inflacji w 2023 roku spadła do 6,4%.
- Inflacja w Łotwie – inflacja w 2023 roku wyniosła w tym kraju 9,6%. To najwyższy wynik wśród państw bałtyckich.
- Inflacja w Czechach – w styczniu inflacja w Czechach obniżyła się do 2,3 proc. względem 6,9 proc. odnotowanych w grudniu 2023
- Inflacja w Rosji – zbrojna napaść Rosji na Ukrainę oraz nałożone na Kreml sankcje powodują wzrost inflacji. W 2023 roku wskaźnik inflacji w Rosji wyniósł ok. 8%.
- Inflacja w Turcji – średnioroczna inflacja w Turcji wyniosła w 2023 roku 64,8 proc. Wszystko z powodu wysokich cen żywności i transportu.
- Inflacja w Argentynie – inflacja w Argentynie w 2023 r. wyniosła aż 211 proc.
- Inflacja w Hiszpanii – inflacja w Hiszpanii w 2023 roku wyhamowała do 3,2%.
- Inflacja w Ukrainie – dręczony wojną kraj musi mierzyć się z wysoką inflacją. Na początku 2023 r. inflacja wynosiła powyżej 20 proc. W listopadzie natomiast inflacja w Ukrainie wyniosła 5,1 proc.
- Inflacja w USA – inflacja w styczniu 2024 r. spadła do 2,4 proc.
Czym różni się inflacja od deflacji?
Jak wiemy, inflacja oznacza spadek wartości pieniądza, co wiąże się ze wzrostem cen towarów i usług i wywołuje niemałe skutki dla gospodarki. Inflacja to jednak niejedyny wskaźnik, jaki trzeba brać pod uwagę, analizując sytuację ekonomiczną naszego kraju. Ważnym pojęciem jest również deflacja, funkcjonująca jako spadek poziomu cen w gospodarce z jednoczesnym wzrostem siły nabywczej pieniądza.
To może Cię zainteresować: Czy warto teraz spłacić lub nadpłacić kredyt hipoteczny?
Deflacja to zatem nic innego jak ujemna inflacja. Czy to niebezpieczne zjawisko? Zarówno inflacja, jak i deflacja mogą mieć negatywny wpływ na gospodarkę. Zwiększanie siły nabywczej pieniądza i spadek cen mogą doprowadzić do tego, że firmom nie będzie się opłacała produkcja. Za tym mogą iść zwolnienia pracowników i zwiększenie poziomu bezrobocia. Na szczęście deflacja to rzadkie zjawisko.
Źródła:
https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny-handel/wskazniki-cen/wskazniki-cen-towarow-i-uslug-konsumpcyjnych-pot-inflacja
https://pl.wikipedia.org/wiki/Inflacja
https://www.bnpparibas.pl/blog/co-to-jest-inflacja-i-jak-wplywa-na-zycie-przecietnego-kowalskiego