Nie każda osoba, która składa wniosek o kredyt hipoteczny, otrzymuje finansowanie. Na drodze zazwyczaj staje zbyt niska zdolność kredytowa. Z danych Biura Informacji Kredytowej (BIK) wynika, że w 2021 roku nawet co trzeci wnioskodawca nie dostał kredytu na zakup nieruchomości. Wiele wskazuje na to, że teraz otrzymać takie finansowanie będzie jeszcze trudniej ze względu na rosnącą inflację i ciągłe podwyżki stóp procentowych. A przez brak dostępu do kredytu coraz więcej osób wpadać będzie w lukę czynszową.
Na czym polega luka czynszowa?
Zacznijmy od wyjaśnienia, czym dokładnie jest luka czynszowa. Choć jednoznaczna definicja tego pojęcia nie istnieje, to będąc zaznajomionym z tematem, nie powinno się mieć większych trudności, by je objaśnić. Zatem co to jest luka czynszowa?
Luka czynszowa jest swego rodzaju pułapką. Wpadają w nią osoby, których zarobki są na tyle niskie, że nie pozwalają im na kupno mieszkania za własne oszczędności ani zaciągnięcie kredytu hipotecznego na zakup nieruchomości, a nawet uniemożliwiają wynajem przyzwoitego lokalu. Jednocześnie osoby te przekraczają górny limit zarobków uprawniający do otrzymania prawa do mieszkania komunalnego czy socjalnego. W konsekwencji Polacy znajdujący się w luce czynszowej nie są w stanie w żaden sposób zaspokoić swoich potrzeb mieszkaniowych.
Luka czynszowa w 2022 roku dotyczy milionów Polaków. Jak szacują eksperci z fundacji Habitat for Humanity Poland, luka mieszkaniowa obejmuje nawet 40 proc. polskiego społeczeństwa. Tysiące polskich rodzin zmuszonych jest mieszkać kątem u rodziny lub w małych lokalach o niskim standardzie.
Co wpływa na coraz większą lukę czynszową w Polsce?
Na pogłębianie problemu luki czynszowej w dużej mierze wpływa deficyt mieszkań. Analitycy Heritage Real Estate Think Tank oszacowali, że obecnie brakuje ok. 2,1 mln mieszkań, a do roku 2030 brakować ich może nawet do 2,7 mln.
Za mało mieszkań buduje się w systemie społecznego budownictwa czynszowego. W samym tym segmencie brakować może nawet 150-200 tys. lokali.
Deficyt mieszkań dla osób o średnich i niskich dochodach, to prawdziwy problem, z którym zmaga się wiele samorządów. Gminy nie mają środków na budowę nowych lokali, a liczba osób w potrzebie wciąż rośnie. Czas oczekiwania na przyznanie mieszkania to czasem nawet 15-20 lat.
Wysokie stopy procentowe NBP a luka czynszowa w 2022 roku
Już w ostatnich miesiącach 2021 roku inflacja szybko rosła, a w marcu 2022 roku według Głównego Urzędu Statystycznego przekroczyła 10%. Obecnie wskaźnik ten jest najwyższy od 20 lat. Wysoki poziom inflacji w Polsce da się odczuć praktycznie na każdym kroku.
By zahamować drastyczny wzrost cen i spadek wartości pieniądza Rada Polityki Pieniężnej podnosi stopy procentowe. Od października 2021 roku stopy procentowe zostały już podniesione 7-krotnie. Co to oznacza dla kredytobiorców?
Przy rosnących stopach procentowych kredyty stają się coraz droższe, co może prowadzić do pogłębienia luki czynszowej w Polsce. Ponadto Komisja Nadzoru Finansowego rekomenduje bankom, aby ostrożniej weryfikowały kredytobiorców, przez co dzisiaj na kredyt hipoteczny ma szansę jeszcze mniej osób niż w ostatnich latach.
Jakie zagrożenia niesie za sobą luka czynszowa w Polsce?
Z jednej strony maleje liczba udzielonych kredytów hipotecznych, a z drugiej nie powstaje wystarczająco dużo inwestycji budowlanych, przez co Polacy żyją w coraz gorszych warunkach. Wiele rodzin zajmuje mieszkania niesamodzielne lub lokale o bardzo niskim standardzie technicznym. Niektóre z takich mieszkań nadają się do podprowadzenia instalacji i przeprowadzenia generalnego remontu, a inne wyłącznie do rozbiórki.
Niestety wiele wskazuje na to, że w kolejnych latach problem ten będzie jeszcze bardziej narastać. Miliony ludzi zmuszonych będzie mieszkać w warunkach poniżej jakichkolwiek standardów, z niewielką nadzieją na poprawę swojej sytuacji w krótkim czasie.
Sprawdź: Czym jest program Mieszkanie za remont i czy warto z niego skorzystać?
Społeczne Budownictwo Czynszowe jako rozwiązanie problemu luki czynszowej w Polsce
Poprawić dostępność mieszkań w Polsce ma Społeczne Budownictwo Czynszowe (SBC). To program skierowany do towarzystw budownictwa społecznego, spółdzielni mieszkaniowych i spółek gminnych, mający za zadanie wspierać rozwój budownictwa mieszkaniowego na wynajem oraz spółdzielczego lokatorskiego.
W ramach programu Społeczne Budownictwo Czynszowe uprawnione podmioty mogą pozyskać kredyt na preferencyjnych warunkach i przeznaczyć go na realizację inwestycji mieszkaniowych. Pożyczone środki można przeznaczyć na budowę lub przebudowę, rozbudowę czy nadbudowę budynku mieszkalnego, a także zmianę sposobu użytkowania budynku niemieszkalnego na cele mieszkaniowe.
Program Społeczne Budownictwo Czynszowe ma pozytywny wpływ na rozwój budownictwa mieszkaniowego na wynajem oraz spółdzielczego lokatorskiego. Przyczynia się do zwiększenia liczby lokali przeznaczonych dla osób, które wpadły w lukę czynszową.
To może Cię zainteresować: Minimum socjalne – ile wynosi i czym różni się minimum socjalne od minimum egzystencji?
Bezzwrotne wsparcie mieszkalnictwa z Funduszu Dopłat
Kolejnym programem przygotowanym przez Bank Gospodarstwa Krajowego mającym pomóc rozwiązać problem luki czynszowej w Polsce, jest program bezzwrotnego wsparcia budownictwa z Funduszu Dopłat. Ma on na celu zwiększenie zasobu lokali mieszkalnych oraz lokali i pomieszczeń z zakresu pomocy społecznej, służących zaspokajaniu potrzeb osób o niskich i przeciętnych dochodach.
O bezzwrotne wsparcie ubiegać się mogą gminy, jednoosobowe spółki gminne, związki międzygminne, powiaty oraz organizacje pozarządowe. Otrzymane w ramach programu środki mogą zostać przeznaczone m.in. na utworzenie lub modernizację lokali mieszkalnych na wynajem o ograniczonym czynszu, utworzenie lub modernizację mieszkań chronionych, zakup byłych mieszkań zakładowych, utworzenie noclegowni i schronisk dla bezdomnych, utworzenie lub modernizację komunalnej infrastruktury technicznej czy infrastruktury społecznej i wiele innych podobnych celów.
Warto wiedzieć: Czy bank udzieli kredytu samotnej matce? Warunki kredytu gotówkowego i kredytu hipotecznego dla samotnego rodzica
Jak wyjść z luki czynszowej?
Rozwój budownictwa mieszkaniowego najprawdopodobniej przyczyni się do zmniejszenia ogólnego deficytu, jednak nie rozwiąże problemu luki czynszowej w Polsce. Nadal wiele osób będzie mieć trudności z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych.
Jedynym rozwiązaniem dla osób, które wpadły w lukę czynszową, jest nieustanne dążenie do poprawy swojej sytuacji finansowej i życiowej zarazem. Łatwo powiedzieć, trudniej wykonać, jednak każdego dnia małymi kroczkami trzeba dążyć do celu.
Na początek warto pomyśleć o podniesieniu swoich kwalifikacji i zmianie pracy, aby zwiększyć dochód. Oprócz tego pozostaje jedynie wierzyć, że już wkrótce rząd znajdzie rozwiązanie kłopotów osób, które wpadły w lukę czynszową, a przez to ich sytuacja znacznie się poprawi.
Źródła:
https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/program-spolecznego-budownictwa-czynszowego
