W Polsce temat wprowadzenia opłaty katastralnej poruszany jest systematycznie szczególnie wśród osób, które decydują się na kredyt hipoteczny i zastanawiają się nad kolejnymi kosztami, z jakimi przyjdzie im się zmierzyć. Taksa notarialna, wpis do hipoteki czy prowizja dla biura nieruchomości, to przecież nie wszystkie opłaty, jakie muszą ponieść nowi właściciele. Czy do tej listy dojdzie niedługo podatek katastralny? Sprawdźmy.
Podatek katastralny — definicja
Co to jest podatek katastralny? Podatek katastralny bardzo często porównywany jest do podatku od nieruchomości, chociaż tak naprawdę opłaty te różnią się od siebie pod wieloma względami, chociażby od sposobu naliczania opłaty.
W przypadku podatku katastralnego ogromną rolę odgrywa tzw. wartość katastralna, która określa wartość nieruchomości objętej opłatą. Wysokość podatku od nieruchomości zależy z kolei od powierzchni nieruchomości, a do wyliczeń bierzemy pod uwagę stawkę za budynek mieszkalny lub grunt obowiązujący w danym mieście, lub gminie.
Już wiesz, co to znaczy podatek katastralny z punktu widzenia literatury. Warto wyjaśnić sobie również jak wygląda jego działanie w praktyce.
Co to podatek katastralny? Ta danina stosowana jest z powodzeniem w wielu krajach europejskich. Pozwala ona w szybki sposób zwiększyć wpływy do budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz prowadzi do racjonalnego rozwoju miast. Dodatkowo proporcjonalnie rozkłada ciężar podatkowy na społeczeństwo, ponieważ z założenia bogatsi mają zapłacić więcej.
Wartość podatku naliczana jest od wartości nieruchomości. Oznacza to, że im wyższa jest wartość domu, mieszkania czy też innego obiektu, którego jesteś właścicielem, tym większy podatek zapłacisz.
Podatek katastralny — gdzie i na jakich zasadach obowiązuje?
Gdzie w Europie jest podatek katastralny? Wspomnieliśmy już, że podatek z powodzeniem funkcjonuje w wielu krajach Unii Europejskiej, ale nie tylko. Kataster podatek to obowiązkowa danina, z którą można spotkać się nawet w Stanach Zjednoczonych czy Singapurze, ale też w takich państwach jak:
- Niemcy — gdzie stawka podatku wynosi od 0,26 proc. do 1 proc. wartości nieruchomości,
- Francja — mieszkańcy kraju znad Sekwany płacą podatek katastralny, który obliczany jest od hipotetycznego procentu dochodu, jaką mogłaby zapewnić nieruchomość przez cały rok;
- Wielka Brytania — która wprowadziła ten rodzaj podatku już w 1993 r. Przeciętna stawka wynosi 1 proc. wartości nieruchomości, jednak wysokość opłaty jest progresywna;
- Litwa — Litwini płacą podatek w wysokości od 0,3 proc. do 1 proc. wartości nieruchomości budowlanej lub 1,5 proc. wartości nieruchomości gruntowych;
- Łotwa — gdzie podatek katastralny dla nieruchomości gruntowych oraz budowlanych wynosi tyle samo czyli 1,5 proc. wartości nieruchomości;
- Szwecja — gdzie stawka podatku wynosi 0,75 proc. wartości nieruchomości z zaznaczeniem, że w przypadku gdy podatnikiem jest osoba fizyczna, maksymalna kwota daniny nie może przekroczyć 6 tys. koron.
Jednak to nie wszystkie kraje gdzie obowiązuje podatek katastralny. Z opłatą muszą mierzyć się również mieszkańcy: Austrii, Belgii, Holandii, Estonii, Włoch, Czech czy Słowacji.
Ciekawostką jest, że kataster obowiązuje również poza Europą np. w Stanach Zjednoczonych. Ile wynosi podatek katastralny w USA? Obok akcyzy na alkohol czy tytoń, opłata katastralna jest jednym z najstarszych podatków obowiązujących w Stanach. Jej wysokość zależy w dużej mierze od ustaleń lokalnych władz, ale średnio sięga do około 1 proc. wartości nieruchomości.
Sprawdź też: Podatek od wzbogacenia - ile procent wynosi podatek od wygranej?
Co wpływa na koszt podatku katastralnego?
Jak obliczany jest podatek katastralny? To bardzo interesująca kwestia, ponieważ danina obliczana jest bardzo dokładnie od wartości nieruchomości, ale wpływ na ostateczny koszt ma nie tylko metraż, czy koszt, jaki poniósł właściciel mieszkania lub innej nieruchomości.
Podatek katastralny — ile procent?
Oddziaływanie na wysokość podatku ma również kilka innych czynników, takich jak:
- położenie nieruchomości — w jakiej części kraju, czy znajduje się w mniejszej miejscowości, czy też aglomeracji miejskiej;
- lokalizacja nieruchomości względem centrum miasta, komunikacji, a także okolicznych zabudowań;
- forma zabudowy, projekt, a także materiały wykorzystane do powstania nieruchomości;
- metraż nieruchomości oraz układ pomieszczeń.
Kto będzie musiał płacić podatek katastralny?
Zgodnie z Ustawą podatkach lokalnych i opłatach każdy właściciel, użytkownik wieczysty i tzw. posiadacz samoistny jest zobowiązany do opłacenia podatku od nieruchomości, który obowiązuje w naszym kraju. A kto zapłaci podatek katastralny? Niezależnie od państwa, daninę będą musieli opłacić wszyscy właściciele nieruchomości.
Na wysokość opłaty oraz ewentualne zwolnienie z obowiązku, nie ma wpływu zarówno ilość osób mieszkająca w gospodarstwie domowym czy też wysokość osiąganych dochodów.
O tym, gdzie się płaci podatek katastralny, już wspomnieliśmy. Są to przede wszystkim kraje Unii Europejskiej. Jeśli planujesz zakup nieruchomości poza granicami kraju, sprawdź jakie opłaty obowiązują w wybranym przez Ciebie państwie.
Podatek katastralny a podatek od nieruchomości — różnice
Zanim zaczniemy doszukiwać się różnic, które dzielą obie daniny, warto odpowiedzieć sobie na pytanie, co to jest podatek od nieruchomości i w jaki sposób jest naliczany.
W Polsce podatkiem od nieruchomości objętych jest kilka rodzajów nieruchomości, m.in.: obiekty budowlane w postaci gruntów, budynki lub ich części, ale też budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Podatnikiem jest za to każdy:
- właściciel,
- posiadacz samoistny, czyli osoba, która zarządza daną nieruchomością;
- użytkownik wieczysty (ktoś, kto użytkuje nieruchomość i przejmuje rolę właściciela);
- oraz posiadacz zależny, czyli inaczej mówiąc dzierżawca nieruchomości.
Wysokość podatku od nieruchomości zależy od powierzchni użytkowej budynku lub też powierzchni gruntu. Podatek od wartości nieruchomości w naszym kraju nie obowiązuje.
Znaczącą różnicą pomiędzy podatkami jest sposób naliczania opłaty. W przypadku katastry jest nią wartość nieruchomości, a w przypadku polskiego podatku — jej powierzchnia. Tym sposobem, w systemie katastralnym największe podatki płacą właściciele drogich nieruchomości położonych w dobrej lokalizacji z dostępem np. do obszarów natury, a w Polsce właściciele dużych domów.
Podatek katastralny w Polsce - czy zostanie wprowadzony?
Od kilku lat wiele mówi się o tym, że podatek katastralny zacznie obowiązywać również w naszym kraju. W internecie znaleźć można artykuły, których nagłówki sugerują wprowadzenie kolejnej opłaty, a spora grupa osób zakładała, że podatek katastralny 2024 stanie się faktem. Dziś już wiemy, że danina do tej pory nie została wprowadzona, a rząd podniósł jedynie maksymalne stawki podatków i opłat, tym samym ucinając przez chwilę dyskusję o tym, kiedy wejdzie podatek katastralny.
Nowe stawki, chociaż nie uległy dużym zmianom, to po modyfikacji kształtują się następująco:
- Podatek od budynków mieszkalnych - 0,85 zł / 1 m kw.
- Podatek od budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej - 24,84 zł / 1 m kw.
- Podatek od budynków zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym - 11,62 zł / 1 m kw.
- Podatek od budynków związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń - 5,06 zł / 1 m kw.
- Podatek od budynków pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego - 8,37 / 1 m kw.
Podatek katastralny w Polsce, od kiedy?
Ciężko odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ aktualnie partia rządząca jednomyślnie stwierdziła, że nie ma planów związanych z wprowadzeniem polskiego podatku katastralnego.
W kwestii podatku katastralnego, kiedy wejdzie i ile będzie wynosił, Ministerstwo Finansów jakiś czas temu za pośrednictwem portalu Twitter zapewniło, że obecnie nie prowadzi prac związanych z nowym podatkiem. Dzięki temu wiemy, że podatek katastralny 2024 to jedynie spekulacja, a nowa opłata aktualnie nie zagraża naszym portfelom.
To może Cię zainteresować: Mieszkanie bez wkładu własnego - jakie zmiany wprowadza Nowy Ład?
Podatek katastralny - konsekwencje wprowadzenia podatku dla Polaków
Wiemy już, że w tym roku podatek katastralny w Polsce nie zostanie wprowadzony, jednak nikt nie wie, co przyniosą kolejne lata. Z jakimi konsekwencjami decyzji o dodatkowym obowiązku podatkowym mielibyśmy się zmierzyć?
Warto uzmysłowić sobie, że wprowadzenie nowego podatku miałoby zdecydowanie duże znaczenie w wielu domowych budżetach, ponieważ wysokość obciążenia nie zależałaby od dochodów podatnika. W takiej sytuacji wiele rodzin, które posiadają nieruchomości o dużej wartości, mogłoby z nich zrezygnować i przenieść się do miejsca usytuowanego na przedmieściach. Taki problem z pewnością dotknąłby wielu emerytów, ale nie tylko. Wprowadzenie podatku mogłoby skutkować również wzrostem ceny najmu nieruchomości, a to problem, który dotyczy szczególnie ludzi młodych.
Kliknij i sprawdź: Kiedy przelew
Podatek katastralny w Polsce — wady i zalety
Podatek katastralny, jak każda obowiązkowa danina raczej nie kojarzy się pozytywnie. „Zaglądanie” do kieszeni podatnika zazwyczaj wywołuje bunt i sprzeciw, chociaż nie zawsze są ku temu podstawy. Wprowadzenie podatku katastralnego w Polsce miałoby sporo zalet (szczególnie w odniesieniu do lokalnego budżetu), ale też kilka istotnych wad. Oto one.
Zalety:
- zwiększenie dochodów jednostek samorządu terytorialnego;
- ograniczenie szarej strefy podatków lokalnych;
- większa dostępność mieszkań oraz domów na rynku nieruchomości poprzez wykorzystanie niezagospodarowanych jeszcze budynków;
- proporcjonalne rozłożenie podatku na społeczeństwo,
- naliczenie wysokości podatku w zależności od miejsca. W gminach miejskich wysokość środków z podatku byłaby stosunkowo wyższa, w porównaniu z gminą wiejską.
Wady:
- pośrednie podniesienie cen najmu (poprzez wzrost kosztów najmu);
- wygenerowaniu dodatkowych kosztów związanych z administrowaniem podatku, (m.in. konieczność aktualizacji wartości nieruchomości);
- w wielu przypadkach znaczne obciążenie domowych budżetów — wysokość podatku nie zależy od dochodów podatnika,
- osłabieniu skłonności właścicieli nieruchomości do ich remontowania lub modernizowania z obawy przed wzrostem ich wartości,
- pogłębieniu dysproporcji dochodowej pomiędzy gminami biednymi a bogatymi.
Podatek katastralny — co jeszcze warto wiedzieć?
Podatek katastralny w Polsce? Kiedy? Na chwilę obecną nie musimy obawiać się tym, kiedy podatek katastralny wejdzie w życie, ponieważ nic nie wskazuje na to, że miałoby się to stać w najbliższym czasie. Warto jednak śledzić najnowsze informacje, zwłaszcza jeśli w najbliższej przyszłości planujesz zakup nieruchomości lub rozważasz przeprowadzkę do innego kraju, w którym opłata ta obowiązuje.
W internecie możesz też znaleźć wiele pytań dotyczących tego, jak ominąć podatek katastralny, jednak pamiętaj, że żadna informacja nie jest wiarygodna i sprawdzona. Patrząc na przykłady innych państw, możemy zauważyć, że w każdym kraju podatek ten funkcjonuje na innych zasadach, więc nie mamy pewności, jak wyglądałby on u nas, w kraju nad Wisłą.
Warto wiedzieć: Progi podatkowe: pigułka wiedzy, którą musisz przyswoić
