Co to jest pełnomocnictwo i jak działa przy kredycie?

Czym jest pełnomocnictwo? Definicja

Pełnomocnictwo to legalne, jednostronne upoważnienie osoby trzeciej do wykonywania wskazanych czynności za osobę, która udziela pełnomocnictwa. Mocodawca, czyli osoba, która potrzebuje pomocy, korzysta z pełnomocnictwa, tzn. przyznaje prawo do działania innej osobie w swoim imieniu.

Pełnomocnictwo oznacza, że inna osoba podejmuje za Ciebie decyzje w Twoich sprawach. Szczegółowo pojęcie to reguluje Kodeks cywilny, w rozdziale II. Tematyka spraw, w których może działać pełnomocnik, jest bardzo szeroka. Mogą to być błahe kwestie, np. odbiór korespondencji pocztowej, lub dotyczące Twoich finansów.

Dzięki temu pełnomocnik może prowadzić Twoje konto bankowe, a nawet zastępować Cię przy tak poważnych sprawach jak kredyt hipoteczny czy kredyt gotówkowy. Oczywiście, w każdym przypadku to Ty decydujesz, do czego będzie upoważniony. Możliwe jest również pełnomocnictwo do zaciągnięcia kredytu na Twój rachunek.

Kto może zostać pełnomocnikiem?

Pełnomocnikiem może i powinna zostać osoba, którą obdarzasz zaufaniem, i która cieszy się nieposzlakowaną opinią. W sprawach karnych czy karnoskarbowych najlepiej, aby był to adwokat czy radca prawny. W przypadku gdy udzielasz pełnomocnictwa do korespondencji pocztowej czy odbioru wyników badań z przychodni, wystarczy wybrać członka rodziny czy przyjaciela.

Zdarzyć się jednak może, że będziesz potrzebować wszechstronnej pomocy. Wówczas najlepszym rozwiązaniem jest pełnomocnictwo ogólne. Osoba fizyczna może okazać się jednak niewystarczająca dla rozwiązania danej sprawy. W takiej sytuacji na pełnomocnika możesz powołać firmę zewnętrzną, np. biuro rachunkowe. Jego pracownicy są zazwyczaj specjalistami z różnych dziedzin, a więc mogą reprezentować Cię w sprawach kadrowych, podatkowych czy księgowych.

Istnieją pewne warunki, które powinien spełniać kandydat na pełnomocnika:

• być osobą pełnoletnią,
• mieć pełną zdolność do czynności prawnych,
• być godny zaufania,
• wykonywać Twoją wolę i stosować się do Twoich wytycznych.

Nie ma wymogu, aby pełnomocnikiem została jedynie osoba z rodziny. Może nim być ktoś niezwiązany z Tobą, niespokrewniony lub niespowinowacony.

Jakie prawa i obowiązki ma pełnomocnik?

Zanim przejdziemy do omówienia praw i obowiązków pełnomocnika, na wstępie warto zaznaczyć, że pełnomocnictwo nie zobowiązuje pełnomocnika do działania, a jedynie daje mu możliwość do podejmowania stosowanych kroków w imieniu mocodawcy. 

Prawa pełnomocnika:

• Reprezentowanie mocodawcy w danej sprawie (katalog praw powinien zostać określony przez mocodawcę).
• Substytucja, czyli ustanawianie dalszych pełnomocnictw. Polega na tym, że Twój pełnomocnik będzie miał prawo powołać i skierować do sprawy swojego zastępcę (pełnomocnik pełnomocnika). Mocodawca może zakazać substytucji, wówczas prawo to nie będzie występowało.
• Wypowiedzenie pełnomocnictwa. Pełnomocnik, podobnie jak mocodawca ma prawo do jego wypowiedzenia. Może ono wystąpić w sytuacji, kiedy dojdzie do różnicy zdań pomiędzy stronami, co do sposobu prowadzenia sprawy. Przy czym wola czy też sugestia mocodawcy jest nie do zaakceptowania przez np. adwokata. 

Obowiązki pełnomocnika:

• Działanie w zakresie udzielonego pełnomocnictwa. W przypadku przekroczenia swoich kompetencji pełnomocnik może ponieść odpowiedzialność za skutki takiego działania.
• Obowiązek wynikający z art. 94 & 2 kodeksu postępowania cywilnego, dotyczący działania za stronę przez okres dwóch tygodni po odwołaniu pełnomocnictwa. Mocodawca może zwolnić pełnomocnika z tego obowiązku. 

Rodzaje pełnomocnictw

W praktyce mamy do czynienia z wieloma rodzajami pełnomocnictw, a ich nazwy często uzależnione są od katalogu nadanych uprawnień.

Pełnomocnictwa ogólne – mają najszerszy zakres umocowania, a to sprawia, że są najczęściej wykorzystywane. Mogą one obejmować sprawy z różnych dziedzin życia np.:

• pełnomocnictwo pocztowe, które upoważnia osobę trzecią do odbioru przesyłek za adresata,
• pełnomocnictwo ZUS, które pozwala np. księgowej wykonywać określone czynności prawne,
• pełnomocnictwo do urzędu skarbowego, który składa się na druku PPS-1,
• pełnomocnictwo bankowe, które sprawia, że pełnomocnik może w naszym imieniu wystąpić np. z wnioskiem kredytowym czy wypłacić zgromadzone na koncie środki,
• pełnomocnictwo do reprezentacji spółki z o.o. wymagane do wykonywania czynności ogólnych lub szczegółowych,
• pełnomocnictwo notarialne do wszystkiego, które sporządza się na piśmie z podpisem notarialnie poświadczonym.

Pełnomocnictwo szczególne – stosowane są wówczas, kiedy zachodzi potrzeba wykonania konkretnej czynności prawnej. Z tego powodu często nazywane są również pełnomocnictwami jednorazowymi. Wśród nich możemy wyróżnić:

• pełnomocnictwo do rejestracji pojazdu,
• pełnomocnictwo do podpisania umowy.

Pełnomocnictwo rodzajowe – służy do realizowania zleconych czynności w ramach określonego, identycznego rodzaju. Wykazuje ona pewne podobieństwo do pełnomocnictwa szczególnego, z tą różnicą, że w tym przypadku dana czynność prawna będzie wykonywana wielokrotnie, a nie jednorazowo. Przykładem są:

• pełnomocnictwa do sprzedaży nieruchomości. W przypadku pełnomocnictwa rodzajowego sprzedaż ta wystąpi wielokrotnie, przy czym ilość ta może być nieokreślona. Gdyby chodziło o pojedynczą sprzedaż, wówczas byłoby to pełnomocnictwo szczególne;
• pełnomocnictwa do kupna nieruchomości – tutaj zachodzi ta sama zależność co powyżej.

Pełnomocnictwo procesowe – upoważnia pełnomocnika do reprezentowania interesów mocodawcy przed sądami wszystkich instancji. W tym przypadku pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny.

Pełnomocnictwo do zaciągnięcia kredytu

Już wiesz, że istnieją różne rodzaje i formy pełnomocnictwa. Masz też świadomość, że zakres takich umów może dotyczyć wielu spraw, także finansowych. Jakie pełnomocnictwo do banku będzie zatem najlepszym rozwiązaniem?

Odpowiedź zależy od tego, co ma zrobić Twój pełnomocnik i jakie chcesz mu nadać uprawnienia. Pełnomocnictwo bankowe jest pojęciem ogólnym, a więc Twój pełnomocnik będzie mógł wykonywać wszelkie czynności, które zostaną ujęte w dokumencie. Możesz wystawić upoważnienie do konta bankowego, ale i pełnomocnictwo związane z kredytem.

Na pytanie, czy pełnomocnik może wziąć kredyt, nie ma jednej odpowiedzi. Wszystko zależy od tego, do czego właściwie upoważniasz taką osobę. Pamiętaj, że bank bardzo rygorystycznie stosuje się do treści pełnomocnictwa. Jeśli będzie ono nieprecyzyjne to może okazać się, że będziesz zmuszony je poprawić lub wydać nowe.

Kiedy może się tak wydarzyć? Załóżmy, że sporządzając pełnomocnictwo do podpisania umowy kredytu, nadasz pełnomocnikowi wiele uprawnień. Jednak wśród nich nie będzie wyraźnego zapisu, że ma prawo podpisać taką umowę.

Dla banku osoba ta będzie kompetentna do załatwienia wielu formalności, łącznie ze złożeniem wniosku kredytowego czy dostarczeniem dokumentów wymaganych do niego. Instytucja nie zawrze jednak umowy do momentu przedłożenia przez pełnomocnika pełnomocnictwa do podpisania umowy kredytowej. Wtedy przeszkoda ustąpi, a sprawa zostanie sfinalizowana.

Pełnomocnictwo do kredytu hipotecznego

Wcześniejsze rozważania mogą dotyczyć również pełnomocnictwa do zawarcia umowy kredytu hipotecznego. Bank, mając świadomość swojej odpowiedzialności za sprawy finansowe klientów, może uznać prawidłowo sporządzone pełnomocnictwo za niewystarczające. 

W czym przejawia się taka ostrożność? Powodem może być wątpliwość wiarygodności pełnomocnictwa. Można to jednak potwierdzić na szereg różnych sposobów:

• Składając w oddziale stacjonarnym banku jako mocodawca wzór podpisu – zapewnia to pełną wiarygodność podpisów złożonych na dokumencie pełnomocnictwa do kredytu hipotecznego. Obecność pracownika banku w momencie składania wzoru podpisu właściwie jest gwarancją tożsamości oraz oryginalności.
• Przygotowując pełnomocnictwo notarialne do kredytu hipotecznego – notariusz, w przeciwieństwie do pracownika banku, ma prawo zawierać umowy poza swoją kancelarią. Uprawnienie to zyskuje w przypadku choroby mocodawcy. Dochodzi wówczas do podpisania umowy poza instytucją finansową przed urzędnikiem państwowym, który swoim podpisem gwarantuje autentyczność pełnomocnictwa.

Pełnomocnictwo do kredytu gotówkowego

W przypadku kredytu gotówkowego procedura bankowa będzie zbieżna z tym, o czym dowiedziałeś się wcześniej. Przyszły kredytodawca będzie wówczas wymagał:

• wiarygodnego pełnomocnictwa,
• jasnego, szczegółowego sprecyzowania zakresu czynności, do jakich uprawniony jest pełnomocnik.

Pełnomocnictwo do konta jako zabezpieczenie spłaty kredytu

Pełnomocnictwo związane z kredytem nie musi dotyczyć ustanowienia pełnomocnika, który w Twoim imieniu podpisze umowę kredytową czy dopełni innych formalności związanych z ubieganiem się o zobowiązanie.

Może być to równie dobrze pełnomocnictwo do spłaty kredytu jako forma jego zabezpieczenia. To nieco inny dokument, ponieważ w takim przypadku instytucja kredytująca stanie się jednocześnie Twoim pełnomocnikiem.

W praktyce polega to na zawarciu przez kredytobiorcę umowy z bankiem i upoważnieniu go, aby w określonym czasie pobierał z Twojego rachunku środki na poczet spłaty kolejnej raty, prowizji czy innych opłat.

Najczęściej taka forma jest przedstawiona jako rozwiązanie wygodne dla kredytobiorcy, który nie musi pamiętać o terminowej spłacie. Z Twojej perspektywy to automatyzacja spłaty kredytu. W rzeczywistości jednak nadal masz do czynienia ze swoistym pełnomocnictwem.

Jak wygląda pełnomocnictwo?

Przepisy nie zawsze regulują formę sporządzenia, ale określają, co powinno zawierać pełnomocnictwo. W praktyce sporządza się je w formie pisemnej. Takie rozwiązanie nie dość, że jest komfortowe dla celów dowodowych, to jeszcze powoduje, że dokument zyskuje moc prawną.

Można je sporządzić osobiście, ale jeśli nie wiesz jak napisać pełnomocnictwo, to najlepszym wyjściem będzie skorzystanie z pomocy prawnika. Jest to istotne, ponieważ pełnomocnictwo zawierające braki nie będzie honorowane.

Wymagane elementy pełnomocnictwa:

• miejsce i data jego sporządzenia,
• tytuł – rodzaj pełnomocnictwa,
• dane pełnomocnika oraz mocodawcy: imię i nazwisko, PESEL, nr dowodu osobistego, dane teleadresowe,
• zakres pełnomocnictwa, w tym punkcie są zawarte czynności, do których został upoważniony pełnomocnik,
• podpis mocodawcy,
• dodatkowe informacje np. zakaz substytucji, termin ważności pełnomocnictwa itp.

Wzór pełnomocnictwa

W zależności od tego, czy przygotowujesz pełnomocnictwo ogólne, czy szczególne, musisz zawrzeć w dokumencie nieco inne elementy i informacje. Możesz skorzystać ze wzoru pełnomocnictwa z internetu albo przygotować je samodzielnie.

W pełnomocnictwie powinny znaleźć się takie informacje jak:

• imię i nazwisko mocodawcy,
• adres mocodawcy,
• miejscowość i data sporządzenia pełnomocnictwa,
• nazwa „PEŁNOMOCNICTWO” – umieszczona w centralnej części dokumentu,
• treść pełnomocnictwa, np. „Upoważniam (imię i nazwisko pełnomocnika) zamieszkałego w (adres), legitymującego się dowodem osobistym o numerze (numer dowodu) do reprezentowania mnie…..w sprawie (np. wnioskowania o kredyt gotówkowy).”,
• okres ważności pełnomocnictwa,
• podpisy pełnomocnika i mocodawcy.

Mimo ogólnego charakteru pełnomocnictwa przepisy stawiają jednak pewne ograniczenia, które dają prawo do wykonywania czynności mieszczących się w ramach zwykłego zarządu. Prawo nie definiuje tego pojęcia, więc co ono w praktyce oznacza? Będą to wyłącznie czynności mające na celu utrzymanie rzeczy w dotychczasowym stanie oraz zarządzanie nimi, ale bez zmiany przeznaczenia. 

Tego rodzaju pełnomocnictwo musi być zawarte w formie pisemnej. W innej postaci będzie po prostu nieważne. 

Istnieje również pełnomocnictwo szczególne, które może być przygotowane w formie:

• pisemnej,
• z podpisem notarialnie poświadczonym,
• aktu notarialnego.

Pomimo że pełnomocnictwo szczególne może być udzielone w dowolnej formie, to jednak od tej zasady istnieją wyjątki. Wszystko bowiem zależy od rodzaju czynności, do której chcesz upoważnić pełnomocnika. Jeżeli dla skuteczności danej czynności prawnej została przewidziana forma szczególna, w takim przypadku także pełnomocnictwo powinno być udzielone w identycznej formie.

Opłata za pełnomocnictwo

Ustawa o opłacie skarbowej wskazuje, że już samo złożenie do akt sprawy pełnomocnictwa powoduje konieczność uiszczenia opłaty skarbowej z tego tytułu. W przypadku braku zapłaty pełnomocnictwo nie traci swojej ważności, ale skutkuje powstaniem zadłużenia mocodawcy oraz pełnomocnika.

Wysokość opłaty za jedno pełnomocnictwo wynosi 17 zł. Jeśli jednak ustanowisz kilku pełnomocników, to od każdego, złożonego w aktach, dokumentu będziesz zobowiązany do zapłaty tej samej kwoty.

Istnieje jednak możliwość zwolnienia z obowiązku opłacenia należności. Będzie to miało miejsce, kiedy pełnomocnikiem ustanowisz członka rodziny:

• współmałżonka,
• dziadków,
• rodziców,
• rodzeństwo,
• dzieci czy też wnuków.

Wyższa opłata jest pobierana za wydanie pełnomocnictwa w innej formie. Będzie to pełnomocnictwo notarialne. Jego maksymalny koszt wynosi 30 zł + 23% VAT. Jeżeli jednak będzie ono zawierało umocowanie do kilku różnych czynności, wtedy opłata wzrośnie do 100 zł + 23% VAT. Takie pełnomocnictwo jest niepodważalne i daje Ci gwarancję poprawnego sporządzenia. Dodatkową jego zaletą jest wielokrotna możliwość użycia.

Kiedy warto zdecydować się na ustanowienie pełnomocnika?

Istnieje wiele przypadków, w których warto zdecydować się na ustanowienie pełnomocnika. Możesz to zrobić, jeśli:

• Nie masz czasu na dopełnianie formalności, np. w banku, w związku z wnioskowaniem o kredyt.
• Przebywasz w innym kraju i nie możesz samodzielnie dopilnować wszystkich szczegółów przy realizowaniu danych czynności.
• Potrzebujesz profesjonalnego pełnomocnictwa ze strony adwokata.

Czasami argumentem, który przemawia za ustanowieniem pełnomocnika, jest kategoria sprawy, np. sądowej, której pozytywne rozstrzygnięcie jest dla Ciebie bardzo istotne. Wtedy taka osoba odpowiednio się tym zajmie, oszczędzając Ci tym samym stresu oraz czasu. Pełnomocnictwo do zaciągnięcia kredytu czy do dysponowania kontem ułatwi wiele spraw.

Pamiętaj jednak, że w zdecydowanej większości przypadków pełnomocnictwo możesz z powodzeniem zastąpić upoważnieniem. Jest to szczególnie rekomendowane, jeżeli Twoja sytuacja życiowa lub zawodowa wiążę się z koniecznością częstego lub długotrwałego przebywania poza miejscem zamieszkania. Decyzja o umocowaniu osoby trzeciej może dać Ci poczucie, że mimo licznych obowiązków wszystkie urzędowe sprawy załatwione są na czas.

Pełnomocnictwo – na co uważać?

Zanim podpiszesz dokument pełnomocnictwa warto:

• Dokładnie przemyśleć wybór pełnomocnika. Osoba ta powinna cieszyć się Twoim zaufaniem, ale też mieć odpowiednią wiedzę czy doświadczenie. Najlepszym wyborem będzie zazwyczaj ktoś spokrewniony, kogo darzysz zaufaniem.
• Rozważyć zakres uprawnień, jakie nadasz swojemu pełnomocnikowi – warto przewidzieć różne scenariusze, które mogą wystąpić. Jeśli chcesz powołać pełnomocnika do spraw bankowych, rozważ, czy dopuszczasz możliwość podpisania przez niego umowy. Mimo że w każdej chwili możesz pełnomocnictwo rozszerzyć albo odwołać, pamiętaj, że pełnomocnik nie ponosi odpowiedzialności, za negatywne skutki wykonanych czynności prawnych. Stanie się tak wówczas, kiedy będzie działał w granicach określonych mu kompetencji.
• Zwrócić uwagę na treść oraz prawidłową formę pełnomocnictwa, gdyż w przeciwnym razie może ono być wadliwe i nie będzie miało mocy prawnej.

Ostatnia rzecz to kwestia finansowa związana z opłatą skarbową. Pamiętaj, że dług z tego tytułu będzie obciążał zarówno Ciebie, jak i pełnomocnika.

A co z wyborem oferty kredytu? Możesz to zrobić samodzielnie lub z pomocą pełnomocnika. Chcesz wiedzieć, jak wysokie raty kredytowe możesz płacić w przyszłości? Skorzystaj z kalkulatora kredytowego i wylicz ile przypuszczalnie będzie Cię kosztować zobowiązanie miesięcznie.

Nie przegap:

Darowizna od rodziców a podatek – kiedy należy go zapłacić? Jak rozliczyć się z darowizny pieniężnej od rodziców?

Działalność nierejestrowana. Jak ją założyć i jak wygląda kwestia ZUSu?