Od czego zależy scoring BIK i jak go obliczyć?

Przy wnioskowaniu o kredyt lub pożyczkę standardowo już należy wyrazić zgodę na weryfikację w BIK. Biuro Informacji Kredytowej jest bowiem najważniejszą w Polsce instytucją, w której banki i firmy pożyczkowe mogą szybko sprawdzić, czy ich klienci chcący zaciągnąć zobowiązanie są wiarygodnymi kredytobiorcami. W takiej weryfikacji pomaga im właśnie scoring BIK, który jest tworzony na podstawie naszej historii kredytowej. Jeśli mamy go na zbyt niskim poziomie, bank może odmówić nam udzielenia kredytu.

Czym jest scoring BIK?

Scoring BIK to inaczej ocena punktowa BIK, jaką wystawia Biuro Informacji Kredytowej każdej osobie, która spłaca obecnie lub spłacała w przeszłości jakieś zobowiązania kredytowe np. kredyt gotówkowy, ratalny lub hipoteczny, kartę kredytową, czy nawet chwilówkę.

Taka ocena punktowa jest tworzona na podstawie naszej historii kredytowej, a więc danych dotyczących tego, jak korzystamy z produktów kredytowych (np. jak często po nie sięgamy) oraz w jaki sposób je spłacamy (terminowo, czy z opóźnieniem). Wyrażona jest ona liczbowo i zawsze mieści się w przedziale między 0 a 100. Im wyższa jest wartość takiej oceny, tym wiarygodność kredytobiorcy jest lepsza.

Ze względu na taką formę scoring BIK ma ułatwić bankom szybką ocenę ryzyka udzielenia finansowania danemu kredytobiorcy. Dzięki gotowej punktacji nie muszą bowiem samodzielnie analizować historii kredytowej klienta, by zweryfikować jego rzetelność w spłacie zobowiązań.

Ocena punktowa BIK jest brana pod uwagę przy weryfikacji wniosków kredytowych przez banki i może mieć wpływ na ostateczną decyzję o udzieleniu finansowania. Przykładowo, jeśli ktoś ma bardzo niski scoring BIK, jego zdolność kredytowa z dużym prawdopodobieństwem zostanie oceniona przez bank negatywnie, co będzie skutkowało odrzuceniem wniosku o kredyt.

Zdarza się jednak, że choć posiada się wysoki scoring BIK, kredyt nie zostaje udzielony, ponieważ na decyzję kredytową wpływa także wiele innych czynników.

Scoring BIK a scoring kredytowy

Scoring BIK często nazywany jest scoringiem kredytowym, co tylko częściowo pokrywa się z prawdą. Scoring kredytowy to punktacja stosowana przez banki do oceny ryzyka kredytowego, która bazuje na analizie wielu różnych parametrów.

Banki przy jej wyliczaniu biorą pod uwagę m.in. dochody i zobowiązania kredytobiorcy, jego wiek, liczbę osób na utrzymaniu i wiele innych danych pozwalających na precyzyjną ocenę sytuacji finansowej klienta. Tymczasem scoring BIK opiera się na historii spłaty zobowiązań kredytobiorcy, a więc dostarcza informacji głównie na temat jego wiarygodności płatniczej.

Warto więc pamiętać, jak działa ocena kredytowa w banku. Zawsze wydawana jest na podstawie wewnętrznego systemu punktacji, którego tylko jednym z elementów jest scoring BIK.

Co wpływa na scoring BIK?

Wiemy już, że scoring BIK ma formę oceny punktowej wyrażonej liczbą od 0 do 100. Od czego jednak zależy punktacja BIK? Wpływają na nią głównie cztery czynniki charakteryzujące kredytobiorcę, czyli:

• terminowość w spłacie zobowiązań,
• korzystanie z produktów kredytowych (liczy się tutaj wielkość aktualnego zadłużenia, rodzaj aktywnych produktów kredytowych, a nawet stopień wykorzystania limitów w rachunku czy na karcie),
• częstotliwość składania wniosków o nowe kredyty,
• doświadczenie kredytowe.

Wyliczone dla każdego z czterech powyższych elementów profilu kredytobiorcy i następnie zsumowane punkty tworzą scoring BIK. Dodatkowo w ocenie punktowej „ukryta” jest prognoza na temat przyszłej wiarygodności danego kredytobiorcy. W tym celu jego profil porównywany jest do profilu rzetelnych kredytobiorców i im jest do nich bardziej podobny, tym wyższa jest ocena punktowa.

Co podnosi scoring BIK?

Każdy, kto przymierza się do zaciągnięcia kredytu lub pożyczki, powinien zadbać o jak najwyższą ocenę punktową w BIK. Jak poprawić scoring BIK? Na jego podwyższenie wpłynie przede wszystkim każda terminowa spłata pożyczki oraz brak opóźnień w regulowaniu wszelkich innych zobowiązań kredytowych.

To właśnie te kwestie w największym stopniu wpływają na ostateczną liczbę punktów. Oprócz tego punktację podwyższa długi staż kredytowy, dlatego warto w ogóle od czasu do czasu zaciągać jakieś zobowiązania i je terminowo spłacać, a także wyrażać zgodę na przetwarzanie danych na ich temat.

A jak wpływa na scoring BIK wcześniejsza spłata kredytu? Za przedterminowe uregulowanie zobowiązania BIK nie dolicza ekstra punktów. Warto jednak pamiętać, by wyrazić zgodę na przetwarzanie danych po wygaśnięciu zobowiązania, ponieważ to pozytywnie wpłynie na ogólną punktację.

Co obniża scoring BIK?

Niski scoring BIK może utrudnić uzyskanie kredytu i pożyczki, dlatego warto mieć też świadomość, co wpływa na jego obniżenie:

• opóźnienia w spłacie zobowiązań kredytowych – im są one dłuższe i im częściej się zdarzają, tym ocena punktowa jest niższa,
• zadłużenie objęte postępowaniem windykacyjnym lub egzekucyjnym,
• maksymalne wykorzystywanie limitów w rachunku lub na karcie kredytowej,
• zbyt częste składanie wniosków o kolejne kredyty i pożyczki - nie dotyczy to jednak wniosków o ten sam typ produktu, które były złożone do różnych banków w ciągu maksymalnie 14 dni (są one wówczas traktowane jako zwykłe poszukiwanie najlepszej oferty kredytowej).

Jak sprawdzić scoring BIK?

Ze względu na to, że punktacja BIK wpływa na decyzję kredytową, przed ubieganiem się o kredyt lub pożyczkę warto się dowiedzieć, ile ona wynosi. Jak sprawdzić scoring BIK? Jedynym na to sposobem jest zamówienie płatnego raportu o sobie bezpośrednio na stronie Biura Informacji Kredytowej. Aktualnie jego koszt wynosi 49 zł. Niestety, przysługujący raz na pół roku darmowy raport BIK scoringu nie zawiera.

Warto też mieć świadomość, że nie można samodzielnie obliczyć scoringu BIK, ponieważ algorytm matematyczny służący do jego wyliczania jest chroniony tajemnicą przez Biuro Informacji Kredytowej.

Instytucja ta udostępnia natomiast swoim klientom tzw. analizator kredytowy. Jest to specjalny kalkulator BIK służący do wyliczania zdolności kredytowej z uwzględnieniem historii kredytowej. Należy jednak pamiętać, że każdy bank stosuje swój własny scoring kredytowy, więc kalkulator BIK pomaga oszacować tylko w przybliżeniu szanse na kredyt.

Ile trzeba mieć punktów BIK żeby otrzymać kredyt?

Ogólnie wiarygodność kredytowa w punktach może być oceniona przez BIK liczbą od 0 do 100. Taka jest skala i scoring BIK najbliższy liczbie 100 uznawany jest za najlepszy, a zbliżony do 0 – za najgorszy. Co jednak oznacza np. ocena punktowa BIK 67/100 lub 80/100? Czy daje szanse na kredyt, czy wręcz odwrotnie, może spowodować odrzucenie wniosku kredytowego?

Na pytanie, ile punktów scoringu BIK wystarczy do otrzymania kredytu, nie da się jednoznacznie odpowiedzieć. Wszystko dlatego, że każdy bank może interpretować punktację w różny sposób. Ponadto na decyzję kredytową wpływają także inne czynniki, nie tylko ocena punktowa BIK.

Warto jednak znać interpretację punktacji zaproponowaną przez samo Biuro Informacji Kredytowej i przedstawiamy ją w poniższej tabeli.

Nietrudno się domyślić, że największe szanse na kredyt mają osoby z doskonałą oceną, a więc posiadające od 80 do 100 punktów. Równie dobrze jednak bank może udzielić finansowania klientowi mającemu „jedynie” 71/100 punktów, ponieważ taka punktacja uznawana jest wciąż za „dobrą”. Z kolei ocena punktowa BIK 52/100, czy 63/100 świadczy już o negatywnej historii kredytowej, a więc może utrudnić zaciągnięcie kolejnego zobowiązania.

Scoring BIK a kredyt gotówkowy

Przy udzielaniu kredytów gotówkowych banki stosują zwykle uproszczone metody oceny zdolności kredytowej i z tego względu dość często zwracają uwagę na scoring BIK, który ułatwia im to zadanie.

Trudno jednak jednoznacznie określić, ile punktów w BIK wystarczy, żeby dostać kredyt gotówkowy. Należy się jednak spodziewać, że jeśli bank sprawdzi wskaźnik BIK i okaże się on zbyt niski, może odmówić udzielenia finansowania.

To może Cię zainteresować: Ile trzeba zarabiać żeby dostać kredyt gotówkowy? Symulacja kredytu

Scoring BIK a kredyt hipoteczny

Analogicznie trudno precyzyjnie wskazać, ile punktów w BIK wystarczy, żeby dostać kredyt hipoteczny. Każdy bank podchodzi do tego w sposób indywidualny, jednak wskazane jest, by mieć minimum 78 punktów.

Warto też mieć świadomość, że przy udzielaniu kredytów hipotecznych banki bardzo wnikliwie badają sytuację finansową kredytobiorcy i dlatego sprawdzają nie tylko scoring BIK, ale także analizują dokładnie historię kredytową. Zdarza się więc, że dany klient ma dość wysoką ocenę punktową ze względu na terminową spłatę zobowiązań, natomiast bank odrzuca jego wniosek kredytowy tylko dlatego, że np. zbyt często korzysta z chwilówek.

Co więcej, można mieć bardzo dużą liczbę punktów w BIK, a kredyt hipoteczny i tak nie zostanie udzielony ze względu na brak zdolności kredytowej wynikający np. ze zbyt niskich dochodów.

Sprawdź także: Sprawdź ile trzeba zarabiać żeby dostać kredyt hipoteczny

Czy da się wyczyścić scoring BIK?

Ze względu na to, że niska ocena BIK może utrudnić uzyskanie kredytu, wiele osób pyta, czy można wyczyścić BIK, by w ten sposób skasować niekorzystny scoring.

Warto więc wiedzieć, że czyszczenie BIK nie do końca jest możliwe. Usunąć można bowiem jedynie błędne informacje oraz te dotyczące spłaconych już całkowicie i terminowo zobowiązań poprzez wycofanie zgody na przetwarzanie danych na ich temat. Tych ostatnich nie warto jednak usuwać, ponieważ to właśnie one budują pozytywną historię kredytową.

Z kolei informacje o opóźnieniach w spłacie zobowiązań przekraczających 60 dni mogą być przetwarzane przez BIK przez 5 lat i w żaden sposób nie można ich usunąć.

Czy mając niski scoring BIK można wziąć kredyt?

Jak już wspomnieliśmy wyżej, niski scoring BIK nie zawsze musi być przeszkodą w uzyskaniu kredytu. W dużej mierze zależy to od polityki danego banku i jego wewnętrznego systemu oceny zdolności kredytowej.

Przy słabej ocenie punktowej na pewno trudno otrzymać wysoki kredyt, jednak w niewielkiej kwocie może się to udać. Można też skorzystać z tzw. pożyczki bez BIK, którą mają w swojej ofercie niektóre pozabankowe instytucje pożyczkowe.

Nie przegap: Czy możliwe jest zwiększenie kwoty kredytu hipotecznego lub gotówkowego?

Dodatkowe źródła:

Czym jest ocena punktowa?, www.bik.pl

Scoring kredytowy BIK – na czym polega ocena punktowa BIK?, www.erif.pl