Odsetki z tytułu rozmaitych zadłużeń dotykają zarówno osoby prywatne jak i przedsiębiorców. Odsetki to coś nieodzownego nie tylko w pożyczkach i kredytach, ale także przy podatkach oraz składkach ZUS. W wielu przypadkach bardzo dobrym rozwiązaniem jest korzystanie ze specjalnych kalkulatorów, np. kalkulator odsetek ZUS pozwala na szybkie zweryfikowanie, jakie są nasze aktualne zadłużenia wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W tej chwili wyróżnia się kilka podstawowych rodzajów odsetek, m.in. odsetki budżetowe (odsetki podatkowe), odsetki od alimentów, odsetki kapitałowe, odsetki ustawowe, odsetki VAT i wiele, wiele więcej. W dzisiejszym artykule zgromadziliśmy szereg najważniejszych informacji na temat podstawowych rodzajów odsetek. Osoby, które zmagają się z rozmaitymi zadłużeniami, z pewnością powinny go przeczytać bardzo dokładnie.
Podstawowe rodzaje odsetek w polskim prawodawstwie: odsetki ustawowe i odsetki umowne
Podstawowy rodzaj odsetek to odsetki ustawowe. Dokładne wytyczne odnośnie zasad oraz sposobu ich naliczania są omówione w obwieszczeniu wydanym przez ministra finansów w styczniu 2016 roku. Warto wiedzieć, że do końca 2015 roku wytyczne w tym zakresie określały rozporządzenia wydawane przez Radę Ministrów. W tej chwili w przepisach jest mowa o podkategoriach odsetek ustawowych. Są one następujące:
-
odsetki należne od sumy pieniężnej,
-
odsetki ustawowe za opóźnienie,
-
odsetki w transakcjach handlowych.
Celem odsetek ustawowych jest przede wszystkim zrekompensowanie wierzycielom kosztów odzyskania wierzytelności a także zadośćuczynienie okresu, w którym koniecznie było oczekiwanie na odzyskanie wszystkich należności.
Kolejny rodzaj odsetek to odsetki umowne. Wiążą się one w sposób bezpośredni z zasadą dotyczącą swobody zawierania umów. Strony, które zawierają konkretną umowę i podejmują decyzję o uczestniczeniu w transakcji, mają prawa do samodzielnego określenia rodzaju zastosowanych odsetek. Wysokość odsetek jest jednak ograniczona przez Kodeks cywilny. Odsetki umowne to suma aktualnie obowiązującej stopy referencyjnej + 5,5%, co daje łącznie 6,5%. Odsetki ustawowe w wysokości maksymalnej mogą wynosić 13%. Liczba ta ciągle się zmienia.
Należy mieć świadomość, że jeśli strony umowy określą między sobą oprocentowanie wyższe niż dozwolone w świetle prawa oprocentowanie maksymalne, to uczynią to w sposób całkowicie nielegalny. Nie można określać oprocentowania na pułapie wyższym niż pozwala na to polskie prawo.
Sprawdź kalkulator odsetek ustawowych i podatkowych.
Odsetki budżetowe
Następny rodzaj odsetek używany często to odsetki budżetowe inaczej określane jako odsetki podatkowe (odsetki od zaległości podatkowych). Odsetki podatkowe naliczane są wtedy, gdy dany dłużnik nie uiszcza w odpowiednim terminie swoich zobowiązań podatkowych. Konsekwencje opóźnień w spłacie danin podatkowych w niektórych okolicznościach mogą być naprawdę bardzo dotkliwe, dlatego opłaca się dowiedzieć nieco więcej w jaki sposób MF (Ministerstwo Finansów) określiło wytyczne dotyczące naliczania odsetek podatkowych,
Podstawowa zasada dotycząca odsetek od zaległości podatkowych mówi o tym, że wynoszą one 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego. Podstawowa wartość wynosi zatem minimum 8%. Za ustalanie tych wartości odpowiada w naszym kraju Narodowy Bank Polski.
Zmiany w przepisach wprowadzone w styczniu 2016 roku spowodowały, że wszystkie odsetki powstałe od tego momentu są obejmowane niższą stawką odsetek budżetowych. Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami, stawka odsetek wynosi połowę stawki podstawowej. W 2020 roku stawka odsetek podatkowych wynosi 8%. Aby móc skorzystać z odsetek podatkowych w zmniejszonej wysokości, trzeba jednak koniecznie złożyć korektę deklaracji podatkowej w okresie do pół roku (sześć miesięcy) od dnia, w którym minął termin złożenia deklaracji. Jednocześnie trzeba mieć świadomość tego, że korektę trzeba złożyć samodzielnie - w procesie tym nie może uczestniczyć organ podatkowy. Oprócz tego, dłużnik musi uiścić wszystkie należne środki finansowe w ciągu maksymalnie 7 dni od dnia, w którym złożył korektę deklaracji podatkowej.
Polski ustawodawca przewidział również możliwość obniżenia stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych w wysokości 50% (4%) oraz 75% (6%). Dokładne wytyczne dotyczące możliwości zastosowania tych obniżonych stawek są opisane w Prawie celnym.
Kalkulator odsetek podatkowych
Kalkulator odsetek podatkowych jest niezwykle wygodnym narzędziem, dzięki któremu bardzo szybko i sprawnie można obliczyć wysokość odsetek za zwłokę w przypadku pojawienia się rozmaitych zaległości podatkowych. Za zaległość podatkową uznaje się każdy podatek (w tym również zaliczki i raty), którego nie opłacono we właściwym terminie określonym przez obowiązujące w naszym kraju przepisy.
Wysokość odsetek podatkowych obliczana jest na podstawie wprowadzonej przez dłużnika kwoty zaległości podatkowej. Oprócz tego, konieczne jest również wpisanie daty, od której zaczęto naliczanie odsetek. Wymaga się podania terminu płatności oraz daty, w której ma dojść do uregulowania zaległości. Kalkulator odsetek podatkowych pozwala na obliczanie odsetek zgodnie z jedną z trzech obowiązujących stawek: stawki podstawowej, stawki obniżonej oraz stawki podwyższonej. Ponadto, wykorzystując kalkulator odsetek podatkowych można także sprawdzić, jaka będzie wysokość opłaty prolongacyjnej.
Odsetki podatkowe za zwłokę oraz opłata prolongacyjna są zaokrąglane do pełnych złotych w taki sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy są pomijane, zaś końcówki kwot w wysokości 50 groszy i więcej, są podwyższane do pełnych złotych. Zasady te zawiera artykuł 63 ustawy Ordynacja podatkowa.
Odsetki podatkowe nie są naliczane wtedy, gdy ich wysokość nie przekracza trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora, który wyznaczonyby został zgodnie z ustawą z dnia 23 listopada 2012 roku Prawo pocztowe. W tej chwili kwota ta jest równa 8,70 zł.
Pamiętaj, by zawsze terminowo spłacać swoje zobowiązania finansowe.
Odsetki kapitałowe
Odsetki kapitałowe to nie jest określenie występujące w polskich aktach prawnych, jednak jest wykorzystywane na szeroką skalę przez bardzo wiele osób w życiu codziennym. Z odsetkami kapitałowymi możemy się spotkać np. podczas korzystania z różnego rodzaju kredytów i szybkich pożyczek. Odsetki kapitałowe to swego rodzaju zysk dla banku lub firmy pożyczkowej za to, że zgodziły nam się udzielić zobowiązania finansowego.
Odsetki kapitałowe są instrumentem pozwalającym na osiąganie zysków za udzielanie kredytów. Wysokość odsetek kapitałowych jest uzależniona od wielu zróżnicowanych czynników, takich jak kwota kredytu, okres, na który zaciągnięto zobowiązanie oraz szereg innych kosztów dodatkowych takich jak zakup ubezpieczenia.
Wszelkie informacje dotyczące sposobu naliczania odsetek kapitałowych powinny być zawarte w umowie podpisanej pomiędzy obiema stronami w taki sposób, aby były czytelne i transparentne. Dzięki temu w późniejszym czasie nie będzie żadnych wątpliwości co do tego, jakie są odsetki kapitałowe.
Odsetki za opóźnienia w spłacie
Zaciąganie kredytów i pożyczek wiąże się nie tylko z koniecznością opłacenia odsetek kapitałowych. Umowa kredytu zawiera także dokładne informacje mówiące o tym, jakie działania zostaną podjęte przez bank w sytuacji, gdy kredytobiorca nie spłaci swoich zobowiązań we właściwym terminie. Niewywiązanie się z określonych ustaleń spowoduje, że naliczone zostaną dodatkowe odsetki.
Odsetki za opóźnienia w spłacie przez zdecydowaną większość instytucji bankowych są naliczane począwszy od pierwszego dnia, w którym upłynął pierwotny termin zwrócenia należności wierzycielowi. Wysokość odsetek rośnie proporcjonalnie do czasu zwłoki. Im dłużej konsument będzie zwlekał ze spłatą swoich długów, tym większe będą odsetki za opóźnienia w spłacie. Zachęcamy, aby starać się spłacać swoje długi jak najszybciej oraz pożyczać pieniądze od instytucji bankowych i pozabankowych kierując się rozsądkiem i odpowiedzialnością.
W pożyczaniu pieniędzy oraz optymalnym planowaniu swojego miesięcznego budżetu domowego pomocne mogą być narzędzia takie jak kalkulator odsetek budżetowych czy kalkulator odsetek podatkowych, dzięki którym szybko i łatwo obliczymy, jakie zadłużenia będziemy mieli po określonym czasie wobec swoich wierzycieli. Kalkulator odsetek da nam oczywiście tylko krótkotrwałe informacje, ponieważ z dnia na dzień dług i tak będzie rósł.
Odsetki w transakcjach handlowych
Kolejne z pojęć dotyczących zagadnienia odsetek to odsetki w transakcjach handlowych. Pojęcie odsetek za opóźnienia w transakcjach handlowych oznacza takie transakcje, które zawierają ze sobą spore, profesjonalne podmioty, np. restauracja z hurtownią mięsa. Oba te podmioty muszą posiadać status przedsiębiorców, czyli prowadzić w pełni legalną oraz zarejestrowaną działalność gospodarczą. Jeśli ten warunek nie jest zachowany, odsetki od opóźnionych transakcji handlowych nie będą mogły być naliczane.
Tak samo jak odsetki ustawowe, odsetki w transakcjach handlowych są dokładnie określone przez stopę referencyjną w transakcjach handlowych. Za określanie wysokości odsetek od nieterminowych płatności odpowiada Narodowy Bank Polski, a ogłasza ją Minister Rozwoju. W 2020 roku wysokość oprocentowania tego typu wynosi 9%. Omawiany rodzaj odsetek funkcjonuje na bardzo podobnych zasadach jak klasyczne odsetki za opóźnienia w spłacie. Zgodnie z przepisami, można zacząć je naliczać od pierwszego dnia, w którym pojawiła się zaległość w spłacie zobowiązania. Ich wysokość wzrasta wraz z czasem opóźnienia. Im dłużej dłużnik spóźnia się ze spłatą, tym jego dług jest większy. Po długim czasie kary za brak terminowej spłaty odsetek od opóźnionych transakcji handlowych mogą być naprawdę bardzo dotkliwe.
Odsetki od alimentów - jak się je oblicza?
Odsetki od zaległych alimentów każdorazowo należy obliczać w sposób, który został określony w wyroku sądu lub ugodzie zawartej pomiędzy obiema stronami. Odsetki od alimentów to w zdecydowanej większości odsetki ustawowe, które określa Rozporządzenie Rady Ministrów na określony rok. Odsetki liczy się za każdy dzień zwłoki. Odsetki od alimentów oblicza się stosując przepisy artykułu 481 Kodeksu cywilnego.
Jeśli chcemy dokładnie obliczyć, jaka jest w tej chwili kwota obciążających nas odsetek od alimentów, należy kwotę zaległości pomnożyć przez liczbę dni zwłoki oraz przez wysokość aktualnie obowiązującej stawki odsetek.
Długi w ZUS i US - największa bolączka polskich przedsiębiorców
Ryzyko utraty płynności finansowej dotyczy wielu polskich firm. Nieuczciwy kontrahent spóźnia się z opłaceniem faktury, a przedsiębiorca nie ma pieniędzy na opłacenie składek ZUS oraz zaliczek podatku do urzędu skarbowego. Tego rodzaju zaległości mają szereg bardzo wielu przykrych konsekwencji dla firm. Zadłużenia w ZUS i US bardzo mocno wpływają na obniżenie wiarygodności firmy.
Najgorsze jest jednak to, że obie te instytucje naliczają niezwykle wysokie odsetki za opóźnienie. Ponadto, mogą zająć rachunek bankowy oraz majątek należący do dłużnika. Jak poradzić sobie z długami w ZUS i US? Do czego służy kalkulator odsetek ZUS? Czy odsetki z ZUS i US ulegają przedawnieniu? Odpowiedzi na wszystkie te pytania znajdziecie Państwo w dalszych częściach tego artykułu.
Jak Polacy postrzegają Zakład Ubezpieczeń Społecznych?
Badania PBS pokazuje, że prawie 75% Polaków pozytywnie ocenia usługi świadczone przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Pracownicy ZUS podkreślają, że instytucja ta jest pozytywnie oceniana szczególnie przez te osoby, które systematycznie mają z nią kontakt. Prawie 50% osób przebadanych przez PBS uważa, że poziom obsługi klienta w oddziałach ZUS na przestrzeni ostatnich lat uległ znacznej poprawie. W tej chwili nieco ponad 70% ankietowanych ocenia, że usługi świadczone przez ZUS są na dobrym bądź bardzo dobrym poziomie. Bardzo pozytywne opinie na temat ZUS przeważają szczególnie wśród emerytów, rencistów i przedsiębiorców. O wysokiej ocenie usług świadczonych przez ZUS według respondentów przeważa przede wszystkim pomoc w salach obsługi klienta a także innowacyjna usługa doradcy emerytalnego.
Sporo przedsiębiorców z różnych względów wpada w rozmaite tarapaty finansowe. Z racji tego, iż składki na ZUS są dość dużym wydatkiem, w obliczu problemów finansowych wielu przedsiębiorców zwleka z ich opłaceniem we właściwym terminie. Warto jednak zdawać sobie sprawę z tego, że odkładanie na później uiszczenia danin na rzecz ZUS może mieć bardzo dalekosiężne konsekwencje. Zaniechanie tego kluczowego obowiązku jest najgorszą decyzją, którą można podjąć.
Kto musi płacić składki na ubezpieczenia społeczne?
Artykuł 4 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje, że składki na ubezpieczenia społeczne muszą być płacone przez następujące podmioty:
-
pracodawców - obowiązek opłacania składek dotyczy wszystkich zatrudnianych przez pracodawcę pracowników oraz osób, które odbywają służbę zastępczą. Ponadto, obowiązek dotyczy również osób przebywających na urlopie wychowawczym lub pobierających zasiłek macierzyńskich (nie dotyczy tych osób, u których zasiłek macierzyński jest wypłacany przez ZUS),
-
jednostki wypłacające świadczenia socjalne, zasiłki a także wynagrodzenia, które przysługują wtedy, gdy dana osoba pobiera świadczenie górnicze lub gdy korzysta ze stypendium na przekwalifikowanie,
-
Kancelarię Sejmu - musi ona opłacać składki dla posłów Sejmu RP oraz dla posłów do Parlamentu Europejskiego, którzy są wymienieni w artykule 1 “Prawo do uposażenia posłów do PE wybranych w RP” ustawy z dnia 30 lipca 2004 roku o uposażeniu posłów do Parlamentu Europejskiego wybranych w Rzeczpospolitej Polskiej,
-
Kancelarię Senatu - musi ona opłacać składki dla senatorów RP,
-
ubezpieczonych, którzy są zobowiązani do opłacania własnych składek na ubezpieczenie społeczne,
-
podmioty, dla których wykonywana jest za określone wynagrodzenie praca podczas odbywania przez danych pracowników kary tymczasowego aresztowania lub pozbawienia wolności,
-
duchownych, którzy nie należą do zakonu bądź przełożonych klasztoru lub domu zakonnego - opłacają oni składki ZUS dla członków swoich zakonów,
-
powiatowe urzędy pracy - te instytucje opłacają składki ZUS na rzecz osób, które otrzymały zasiłek dla bezrobotnych lub stypendium,
-
ośrodki pomocy społecznej - te instytucje opłacają składki ZUS dla osób, które rezygnują z zatrudnienia z powodu konieczności sprawowania opieki nad ciężko chorym członkiem rodziny,
-
jednostki organizacyjne, które podlegają Ministrowi Obrony Narodowej - te jednostki muszą płacić składki żołnierzom niezawodowym, którzy podjęli decyzję o pełnieniu czynnej służby wojskowej. Nie dotyczy to jednak tych żołnierzy, którzy pełnią służbę kandydacką.
Opłacanie składek ZUS - jeden z najważniejszych obowiązków każdego przedsiębiorcy
Każdy przedsiębiorca doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że opłacanie składek na rzecz ZUS to jeden z najważniejszych obowiązków. Jeśli dany przedsiębiorca posiada zarejestrowane konto na Platformie Usług Elektronicznych ZUS, czyli PUE ZUS, wówczas wszystkie opłacane przez niego składki trafiają na indywidualny numer rachunku składkowego, w skrócie NRS. Mimo tego, iż przedsiębiorca dokonuje tylko jednej wpłaty, to ZUS rozdziela ją na poszczególne składki: emerytalne, rentowe, zdrowotne, Fundusz Pracy, społeczne, chorobowe itd. Dokładne kwoty, które trafiają na poszczególne składki, można zobaczyć właśnie na swoim profilu w PUE ZUS. Wpłata jest dzielona zawsze adekwatnie do wysokości składek, które zostały wykazane w ostatniej przekazanej deklaracji podatkowej. Sprawdź, ile pracodawcę kosztuje umowa o pracę.
Aktualną podstawą prawną dotyczącą obowiązku opłacania składek (oraz należnych odsetek) na ubezpieczenia społeczne jest Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18.04.2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W dokumencie tym czytamy o okolicznościach, w których możliwe jest naliczanie odsetek karnych za opóźnienie:
Ҥ 6 pkt 3
Wpłaty składek na ubezpieczenia społeczne, na Fundusz Emerytur Pomostowych, na ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dokonane przez płatnika składek po terminie określonym w ustawie powinny obejmować również odsetki za zwłokę.
§ 6 pkt 4
W przypadku gdy wpłata, o której mowa w ust. 3, nie uwzględnia odsetek za zwłokę, mimo jej dokonania po terminie określonym w ustawie, Zakład rozlicza dokonaną wpłatę proporcjonalnie na pokrycie kwoty zaległych składek oraz kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim w dniu wpłaty pozostaje kwota zaległości z tytułu składek do kwoty odsetek za zwłokę.”
PUE ZUS, czyli kalkulator odsetek ZUS przez internet
Jak sprawdzić, jaka jest stawka odsetek za zwłokę w ZUS? Zanim udzielimy dokładnej odpowiedzi na to pytanie, przedstawimy dokładnie, jakie informacje są dostępne na Platformie Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS). Korzystając z PUE ZUS można:
-
sprawdzić, jaki jest aktualny stan zadłużenia przedsiębiorcy w ZUS,
-
sprawdzić, jakie jest aktualne saldo zadłużenia konta w ZUS (aby to zrobić, trzeba uruchomić zakładkę pn. Saldo bieżące),
-
zweryfikować, w jaki sposób ZUS podzielił wpłaconą kwotę pieniędzy na poszczególne ubezpieczenia i fundusze. Należy mieć świadomość tego, że na koncie ZUS będziemy widzieli wyłącznie te opłaty, które samodzielnie przekazaliśmy na rachunek NRS. Nie ma tam informacji o wpłaconych należnościach, które uiściliśmy dla organów egzekucyjnych;
-
zweryfikować, jakie jest saldo za okres ostatniego roku (na poziomie ogólnym ale także z uwzględnieniem wysokości składek na wszystkie składki i fundusze),
-
obliczyć odsetki urzędowe ZUS za zwłokę korzystając z kalkulatora odsetek ZUS.
Jeżeli posiadamy zaległości w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, to wtedy do kwoty widniejącej na koncie jako zadłużenie trzeba jeszcze doliczyć odsetki za zwłokę. Jak wyliczyć odsetki do długów w ZUS? To bardzo proste. Do tego celu posłuży nam kalkulator odsetek ZUS. Korzystanie z kalkulatora odsetek ZUS jest niezwykle istotne, ponieważ gdy tego nie zrobimy i spłacimy wyłącznie wskazaną tam kwotę (bez odsetek), wtedy ZUS w dalszym ciągu będzie uważał nas za dłużnika. Używając kalkulatora odsetek ZUS nie można zapomnieć o dokładnym wskazaniu dnia, w którym chcemy opłacić wszystkie zaległości - wówczas odsetki za zwłokę zostaną obliczone do dnia, w którym je uiścimy.
Zaległości w opłacaniu składek ZUS - jak naliczane są odsetki?
Wszyscy pracodawcy, bez względu na to, czy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą czy zatrudniają w swojej firmie pracowników, muszą mieć świadomość, że zawsze jest obowiązek opłacania ubezpieczeń społecznych (składki emerytalne, wypadkowe, chorobowe, rentowe) oraz ubezpieczenia zdrowotnego. Tylko opłacanie składek na ubezpieczenie chorobowe nie jest wymagane i zależy wyłącznie od decyzji przedsiębiorcy. Z kolei z Urzędem skarbowym każdy przedsiębiorca musi rozliczać się zgodnie z wybraną przez siebie wcześniej formą opodatkowania działalności (PIT, CIT, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, karta podatkowa).
W większości przypadków przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą jest zobowiązany do opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne do 10. dnia każdego miesiąca. Z kolei właściciel firmy zatrudniający pracowników termin regulowania składek własnych oraz dla pracowników upływa 15. dnia każdego miesiąca.
Kary za opóźnienia w opłatach ZUS - dokładne liczby
Oto kary, z którymi wiążą się opóźnienia w opłacaniu składek ZUS:
-
kara grzywny - wysokość grzywny może wynieść nawet 5 tysięcy złotych. Wysokość kosztów może być powiększana o sumy, które wydaje Zakład Ubezpieczeń Społecznych na przesyłanie do zadłużonego przedsiębiorcy upomnień,
-
odsetki - wartość odsetek jest uzależniona od liczby dni zaległości. Począwszy od 9 października 2014 roku kwota z tytułu nieterminowego uiszczania składek wynosi 8 procent w skali roku. Dodatkowo, w tej chwili przedsiębiorcy nie muszą płacić odsetek od zaległości, gdy ich wartość nie jest większa niż 6,60 zł,
-
opłaty dodatkowe - wynoszą one 100 proc. składek, które nie zostały opłacone,
-
brak możliwości brania udziału w przetargach organizowanych przez instytucje publiczne,
-
przeprowadzenie egzekucji na rachunku bankowym należącym do przedsiębiorcy - zgodnie z aktualnie obowiązującym prawem, ZUS posiada prawo do zajęcia majątku dłużnika. W tym celu powiadamia bank o zaistnieniu zadłużenia oraz chęci zablokowania na danym rachunku określonej sumy;
-
wpisanie dłużnika do baz dłużników takich jak KRD, BIK, BIG InfoMonitor, co skutkowało będzi tym, że nie będzie on mógł w przyszłości wnioskować o otrzymanie innych zobowiązań finansowych, a jego opinia wśród kontrahentów ulegnie znacznemu pogorszeniu,
-
zajęcie nieruchomości należącej do dłużnika - ZUS-owi przysługuje prawo do złożenia wniosku o dokonanie przymusowego wpisu na hipotece w księdze wieczystej nieruchomości, która jest własnością zadłużonego przedsiębiorcy. Z kolei gdy dana nieruchomość takiej księgi nie posiada, wówczas ZUS posiada prawo do złożenia wniosku o jej założenie;
-
zabranie prawa dłużnikowi do korzystania z ubezpieczenia chorobowego oraz prawa do pobierania zasiłku macierzyńskiego - prawo do korzystania z tych świadczeń jest odbierane już od 1. dnia miesiąca, w którym składka nie została opłacona.
Warto wiedzieć, że mimo tych wszystkich powyżej opisanych uprawnień odnośnie kar dla zadłużonych przedsiębiorców, ZUS nie ma jednak prawa do zajmowania funduszy przeznaczonych na wypłacanie bieżących wynagrodzeń za pracę, alimentów zasądzonych przez sąd, rent i odszkodowań.
Jak sprawdzić odsetki naliczone przez ZUS?
Istnieją trzy niezwykle proste sposoby pozwalające na sprawdzenie swoich zaległości wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Odsetki naliczone przez ZUS można sprawdzić w następujący sposób:
-
skorzystać z portalu PUE ZUS i zalogować się na swoje konto,
-
zadzwonić na infolinię oraz skonsultować się z konsultantem pod numerem telefonu 22 560 16 00,
-
umówić się z doradcą w jednej z placówek ZUS.
Zdecydowanie najszybszym i najwygodniejszym sposobem na sprawdzenie swoich zaległości wobec ZUS jest droga online. Można to zrobić samodzielnie bez udziału osób postronnych. Wystarczy, że znamy swoje dane do logowania na platformie PUE ZUS, a już po kilku chwilach będziemy wiedzieli, jakie jest nasze faktyczne zadłużenie w ZUS.
Jak sprawdzić zadłużenie w ZUS przez internet - poradnik krok po kroku
Aby sprawdzić swoje zadłużenie w ZUS przez internet, trzeba skorzystać z dedykowanego portalu PUE ZUS, na którym się logujemy. Gdy uda nam się zalogować, otwieramy zakładkę o nazwie Saldo bieżące i patrzymy na informacje zawarte w kolumnie Saldo WIN.
Saldo WIN zawiera wszystkie najważniejsze informacje odnośnie naszych zaległości w składkach ZUS. Zaległości można zweryfikować pod względem płatności na rzecz poszczególnych funduszy, takich jak:
-
FEP - Fundusz Emerytur Pomostowych,
-
FUS - Fundusz Ubezpieczeń Społecznych,
-
FGŚP - Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
-
FP - Fundusz Pracy,
-
FUZ - Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych.
Jeśli okaże się, że na omawianej stronie nie ma informacji o zaległościach wobec ZUS, wówczas można poprosić ZUS o wydanie specjalnego zaświadczenia o niezaleganiu w składkach. Z kolei gdy saldo MA będzie dodatnie, będzie oznaczało to, że mamy nadpłatę.
Kalkulator odsetek ZUS - wzór na obliczenie odsetek w ZUS
Zaległości w składkach ZUS można sprawdzić w bardzo prosty sposób. Służy do tego specjalny kalkulator odsetek ZUS. Zadłużenie pojawia się na koncie PUE ZUS wtedy, gdy spóźnimy się z terminową płatnością swoich zobowiązań wobec ZUS.
Kalkulator odsetek ZUS można zorganizować sobie samemu. Czy jest to trudne? Absolutnie nie! Samodzielne obliczenie odsetek w ZUS jest naprawdę banalnie proste. Gdy chcemy obliczyć odsetki w ZUS, konieczne jest pomnożenie kwoty zaległej składki za konkretny miesiąc przez liczbę dni zwłoki w jej opłaceniu oraz przez roczną stawkę procentową odsetek za zwłokę. Otrzymany iloczyn należy podzielić przez 365x100. Należy jednocześnie pamiętać o tym, że obliczoną kwotę odsetek trzeba zaokrąglić do pełnych złotych. Warto wiedzieć, że odsetki za zwłokę nie muszą być opłacane, gdy są one mniejsze niż 6,60 zł.
Z kolei, gdy ktoś nie chce samodzielnie obliczać swojego zadłużenia wobec ZUS, może uruchomić kalkulator odsetek ZUS na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Kalkulator odsetek ZUS można znaleźć pod tym adresem. Kalkulator odsetek ZUS obliczy automatycznie całą kwotę zadłużenia z uwzględnieniem kwot odsetek, z zapłaty których jako płatnik składek przedsiębiorca jest zwolniony, zasad zaokrąglania odsetek oraz naliczania odsetek według obniżonej stawki (jeżeli spełnione są określone przepisami warunki).
Inne sposoby na sprawdzenie zaległości w składkach ZUS
Tak jak wspomnieliśmy już w poprzedniej części niniejszego artykułu, istnieją również dwa inne sposoby na sprawdzenie zaległości w składkach ZUS: połączenie telefoniczne na infolinii lub osobista wizyta w jednym z oddziałów ZUS. W ten sposób możemy dowiedzieć się od pracowników ZUS, w jaki sposób zostały rozliczone i podzielone wszystkie wpłaty zrealizowane po 1 stycznia 2018 roku czy jaki jest aktualny stan zadłużenia oraz wysokość kwoty odsetek za zwłokę. Wszystkie te informacje można otrzymać od pracowników w godzinach pracy danej placówki ZUS. Aby móc otrzymać informację o odsetkach ZUS w placówce, konieczne jest okazanie dowodu osobistego.
Każdy, kto obawia się, że ma nieopłacone zobowiązania wobec ZUS, powinien jak najszybciej to sprawdzić. Dzięki temu nie będzie musiał się niepotrzebnie denerwować. Warto pamiętać o tym, że nawet najmniejszy dług może spowodować, że przedsiębiorca nie będzie miał prawa do korzystania z ubezpieczenia.
Niektórym może wydawać się także, że skoro płacą wszystkie składki od wielu lat, to wszystko jest w porządku. Nie do końca jest to prawda. Czasami zadłużenie w ZUS może być spowodowane tym, że kiedyś o jakiejś składce zapomnieliśmy bądź spóźniliśmy się z zapłatą o kilka dni. Takie odsetki w ZUS po pewnym czasie mogą być naprawdę wysokie.
Przedawnienie odsetek w ZUS
Przedsiębiorca, który posiada zaległości w opłacaniu swoich należności wobec ZUS, posiada prawo do przedawnienia za okres, w którym była prowadzona działalność gospodarcza.
Czym jest przedawnienie? Jest to prawo do uchylenia się od uiszczenia swoich zobowiązań w określonym przez obowiązujące przepisy prawne terminie. Jeśli po okresie przedawnienia jakakolwiek instytucja zażąda od nas zapłaty zaległości, nie mamy obowiązku tego robić. Podkreśla to także Kodeks cywilny w artykule 117:
“Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.”
Artykuł 24 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych mówi, że należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po 5 latach licząc od dnia, w którym zyskały status wymagalności. Warto wiedzieć, że jeszcze do 2011 roku okres przedawnienia składek był dwa razy dłuższy i wynosił 10 lat. Przepisy, które weszły w życie 1 stycznia 2012 roku mówią już coś innego. W przypadku, gdy składki stały się wymagalne przed datą 1 stycznia 2012 roku, wówczas nie obejmuje ich poprzedni, pięcioletni okres przedawnienia - funkcjonują na poprzednich zasadach dotyczących okresu dziesięcioletniego.
Jak otrzymać zaświadczenie o niezaleganiu w ZUS?
Wyjaśniliśmy już jak sprawdzić swoje zaległości w ZUS wykorzysując do tego kalkulator odsetek ZUS lub obliczając należność według wzoru. Przedsiębiorcy, którzy nie mają żadnych zaległości wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i chcą otrzymać zaświadczenie o niezaleganiu ze składkami, muszą spełnić następujące warunki:
-
Wypełnienie formularza, który można pobrać na tej stronie.
-
Przesłanie wypełnionego wniosku o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu ze składkami ZUS za pośrednictwem poczty na adres danej placówki ZUS, przekazanie go osobiście w wybranej placówce ZUS lub przesłanie go w formie elektronicznej poprzez konto w systemie PUE ZUS.
-
Oczekiwanie na wydanie zaświadczenia.
Formularza nie trzeba oczywiście drukować, jeśli planujemy dostarczyć go samodzielnie do oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych bądź gdy chcemy go wypełnić online poprzez stronę PUE ZUS.
Należy mieć świadomość, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaświadczenie o niezaleganiu ze składkami wyda przedsiębiorcy tylko wtedy, gdy rzeczywiście nie będzie on miał wobec tej instytucji żadnych zobowiązań finansowych. Nawet złotówka długu może spowodować, że przedsiębiorca nie otrzyma takiego dokumentu.
Jak uzyskać dostęp do PUE ZUS? Jest to naprawdę bardzo proste. Jeśli posiadamy konto w PKO BP, Millenium lub Alior Banku, dostęp do PUE ZUS jest naprawdę szybki. Do zweryfikowania naszej tożsamości wykorzystany zostanie system bankowości elektronicznej, a my od razu będziemy mogli korzystać z funkcjonalności oferowanych przez PUE ZUS takich jak kalkulator odsetek ZUS.
Umorzenie odsetek - czy jest to możliwe?
Wynika badania “Dlaczego Polacy się zadłużają?” przeprowadzonego na zlecenie Krajowego Rejestru Długów wskazują, że przeszło 75% Polaków w wieku 18-64 lat minimum raz w życiu zaciągnęło pożyczkę lub kredyt. Aż 35% przebadanych respondentów deklaruje, że bardzo często decyduje się na korzystanie z tego rodzaju produktów finansowych, a co czwarty w ogóle nie weryfikuje, czy będzie miał jak spłacić swoje zobowiązania finansowe.
Taka postawa powoduje, że bardzo wiele osób ma w przyszłości problemy ze spłatą zobowiązań. Właśnie w ten sposób powstają odsetki budżetowe, odsetki w transakcjach handlowych, odsetki od alimentów i wiele, wiele innych. Istnieje jednak jeden niezwykle korzystny sposób dla osób zmagających się z rozmaitymi odsetkami za opóźnienie. Chodzi tu oczywiście o wniosek o umorzenie odsetek. Czy otrzymanie zgody na umorzenie odsetek jest proste? Niestety nie.
Wniosek o umorzenie odsetek powinien być właściwie uzasadniony. Trzeba to uzasadnić:
-
interesem publicznym - spłata zadłużenia przez dłużnika będzie wymagała od niego zwrócenia się o pomoc ze środków z pomocy społecznej państwa, które są dla niego w tej chwili jedynym źródłem utrzymania, lub
-
istotnym interesem dłużnika - chodzi tutaj o rozmaite zdarzenia losowe, takie jak utrata pracy, ciężka choroba, wypadek, utrata majątku, śmierć bliskiej osoby i inne.
Aby umorzenie odsetek było w ogóle możliwe, trzeba udowodnić jedną z dwóch powyżej opisanych okoliczności. Sporo osób mających pokaźne zadłużenia ma z tym duży problem, zaś wierzyciele niechętnie spoglądają na tego rodzaju wnioski.
Jeśli chcemy złożyć wniosek o umorzenie odsetek do wierzyciela z powodu ciężkiej choroby, powinniśmy dołączyć tam szereg dokumentów potwierdzających, że rzeczywiście nasz stan zdrowia nie jest prawidłowy - mowa tutaj o zaświadczeniu lekarskim, wynikach badań oraz szczegółowym opisie choroby. Im więcej przedstawimy wierzycielowi dowodów na swoją ciężką sytuację materialną i życiową, tym większa jest szansa na to, że nasz wniosek nie zostanie odrzucony. Jeśli wierzyciel rozpatrzy wniosek w sposób pozytywny, wówczas osoba zadłużona będzie wolna od swoich długów. Wierzyciel nie będzie miał już wtedy prawa, aby żądać spłacenia naliczonych odsetek za opóźnienie w przyszłości.
Jak napisać wniosek o umorzenie odsetek?
Gdy decydujemy się na złożenie wniosku o umorzenie odsetek, musimy mieć świadomość tego, że nie mamy gwarancji, iż nasza prośba spotka się z akceptacją. Aktualnie obowiązujące przepisy prawne wskazują, że wierzyciele nie muszą wcale z automatu akceptować tego rodzaju wniosków. Z kolei, gdy dług został już przekazany przez wierzyciela do firmy windykacyjnej, wtedy właśnie tam trzeba skierować wniosek o umorzenie odsetek. Taka prośba nie musi wcale dotyczyć wszystkich naliczonych odsetek, ale na przykład jakiejś ich części.
Windykatorom bardzo zależy na możliwości polubownego załatwienia sprawy, ponieważ jest to sytuacja korzystna dla obojga stron sporu. Dłużnicy mogą również wnioskować o rozłożenie naliczonego długu na raty. Rozwiązanie sporu w ten sposób jest o wiele lepszym pomysłem niż spłacanie swoich długów kolejnymi pożyczkami. Takie działanie może nas tylko wpędzić w spiralę zadłużenia.
Każdy wniosek o umorzenie odsetek powinien zawierać następujące informacje:
-
najważniejsze dane osobowe osoby zadłużonej - imię i nazwisko, adres, miejsce zamieszkania, numer telefonu, adres e-mail oraz data,
-
najważniejsze dane osobowe wierzyciela - przede wszystkim adres, np. adres Urzędu Skarbowego lub firmy pożyczkowej,
-
wyszczególnienie stosunku prawnego, na mocy którego doszło do utworzenia długu oraz odsetek za opóźnienie - w przypadku pożyczki bankowej będzie to na przykład umowa pożyczki,
-
uzasadnienie złożonego wniosku - w uzasadnieniu muszą znaleźć się wszystkie istotne informacje na temat tego, dlaczego odsetki za opóźnienie powinny zostać umorzone. Wiarygodnym powodem może być np. wypadek, ciężka choroba lub niezdolność do pracy;
-
załączniki - będą to wszystkie dokumenty, które będą potwierdzały, że złożone pismo jest właściwie uzasadnione. Jeśli dłużnik jest ciężko chory, załącznikiem mogą być zaświadczenia lekarskie potwierdzające jego bardzo zły stan zdrowia. Oprócz tego, można załączyć wyciąg z rachunku bankowego oraz informację o dochodach uzyskiwanych przez resztę członków gospodarstwa domowego;
-
zadeklarowanie, że wszystkie pozostałe raty zostaną spłacone we właściwym terminie bądź złożenie prośby o atrakcyjniejsze warunki spłaty,
-
prośba o pozytywne rozpatrzenie złożonego wniosku oraz okazanie chęci współpracy dłużnika z wierzycielem,
-
czytelny podpis osoby składającej wniosek.
Co zrobić, żeby wniosek o umorzenie odsetek został pozytywnie rozpatrzony?
W internecie można znaleźć sporo wzorów na właściwe sporządzenie wniosku o umorzenie odsetek. Warto jednak wiedzieć o tym, że nie można się na nich wyłącznie wzorować. Taki wniosek, który zostanie napisany samodzielnie oraz zostanie uzasadniony prawdziwymi, zgodnymi z prawdą argumentami, będzie znacznie lepiej postrzegany przez wierzyciela niż gotowiec pobrany z internetu.
Wniosek o umorzenie odsetek można złożyć osobiście w Biurze Obsługi Klienta konkretnego wierzyciela bądź wysłać go listownie - najlepiej, gdy list wyślemy z potwierdzeniem odbioru, aby mieć pewność, że został on dostarczony do adresata.
Ile trzeba czekać na wydanie decyzji o umorzeniu odsetek?
Jak długi jest czas oczekiwania na wydanie decyzji o umorzeniu odsetek? W zdecydowanej większości przypadków wierzyciele wydają takie decyzje w miarę szybko, najczęściej w ciągu maksymalnie kilku dni. Trzeba jednak mieć świadomość, że każde złożone pismo jest rozpatrywane w sposób indywidualny, przez co w określonych okolicznościach cała procedura weryfikowania wniosku może nawet trwać więcej niż dwa miesiące.
Z kolei, gdy wierzyciel zauważy, że w złożonym wniosku są pewne nieścisłości lub są tam jakieś brakujące dane, może odesłać pismo z prośbą o uzupełnienie wszystkich informacji. Czas na uzupełnienie brakujących informacji we wniosku o umorzenie odsetek wynosi 7 dni od dnia, w którym otrzymano wniosek.
Co zrobić, gdy wniosek o umorzenie odsetek zostanie odrzucony?
Niektórym dłużnikom może wydawać się, że wniosek o odrzucenie odsetek zostanie rozpatrzony wręcz w sposób automatyczny. Niestety, rzeczywistość jest zupełnie inna. Wierzyciele nie mają obowiązku rozpatrywania ani zaakceptowania składanych przez dłużników wniosków. Nie zmienia to oczywiście faktu, że umorzenie odsetek jest możliwe. Trzeba jednak pamiętać o tym, że nie zawsze jest to takie proste i szybkie.
Jeśli złożone przez dłużnika pismo spotka się z odmową, wówczas można na przykład skierować taką sprawę do rzecznika finansowego. On z kolei dokona wnikliwej analizy sytuacji finansowej dłużnika oraz udzieli informacji, czy ponowne wnioskowanie jest w ogóle możliwe i czy istnieje szansa na pozytywne rozpatrzenie wniosku.
Każdy, komu zależy na uniknięciu płacenia odsetek za opóźnienie, powinien jak najszybciej skontaktować się ze swoim wierzycielem. Wtedy szansa na przesunięcie terminu spłaty jest naprawdę spora. Zanim dokonamy ostatecznej decyzji, warto dokładnie rozważyć, jakie wiążą się z nią szanse i zagrożenia. Każdy z dłużników posiada nieco inne zobowiązania, dlatego wszystko zależy od jego indywidualnej sytuacji. Jedno jest pewne: unikanie płacenia zobowiązań takich jak składki ZUS, podatki czy raty kredytu, zawsze będą miały przykre, dalekosiężne konsekwencje.