Emeryci i renciści często szukają dodatkowego źródła dochodu – dotyczy to zwłaszcza osób otrzymujących świadczenia na poziomie minimalnym. Chociaż w wyniku corocznej waloryzacji najniższa emerytura w Polsce została ostatnio podniesiona aż o 250 zł w porównaniu do ubiegłego roku i od 1 marca 2023 roku wynosi 1588,44 zł brutto, to często ta kwota nie wystarcza na pokrycie wszystkich wydatków związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego.
Czy emeryci mogą dorabiać bez ograniczeń?
Kwestię dorabiania do emerytur reguluje ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Według aktu prawnego emeryci, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny, mogą bez żadnych ograniczeń osiągać dodatkowy dochód, np. wynikający z pracy zarobkowej.
Przypomnijmy, że obecnie wiek emerytalny wynosi 60 lat w przypadku kobiet oraz 65 lat w przypadku mężczyzn. Osoby, które przekroczyły ten wiek, nie muszą obawiać się, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych obniży ich świadczenie lub wyda decyzję o jego zawieszeniu.
Obaw nie muszą też mieć niektórzy renciści. W ich przypadku limity nie obowiązują osób mających świadczenia dla inwalidów wojennych i wojskowych, a także osób pobierających renty rodzinne przysługujące po osobach uprawnionych do wyżej wymienionych świadczeń.
Niestety nie wszyscy świadczeniobiorcy są w takiej sytuacji. Wielu seniorów musi uważać, żeby nie przekroczyć określonych w prawie limitów.
To trudna sytuacja – osoby otrzymujące minimalną emeryturę często muszą zaciągnąć kredyt gotówkowy na pokrycie bieżących wydatków. Warto zatem dowiedzieć się, ile można dorobić na emeryturze lub rencie.
To może Cię zainteresować: W jakim miesiącu najlepiej przejść na emeryturę?
Czy będąc na emeryturze lub rencie, można pracować na umowę o pracę?
Częstą praktyką jest kontynuowanie przez emeryta lub rencistę pracy dla dotychczasowego pracodawcy. To korzyść dla obu stron – emeryt nie musi szukać nowego miejsca zatrudnienia, a szef zyskuje doświadczonego pracownika, którego doskonale zna.
Warunkiem jest rozwiązanie umowy – nawet na jeden dzień. Jeśli emeryt będzie kontynuował zatrudnienie bez jej rozwiązania, prawo do otrzymywania świadczenia zostanie zawieszone. Nawiązanie nowego stosunku pracy może nastąpić już po nabyciu prawa do emerytury/renty.
Pracodawca może zatrudnić emeryta/rencistę na postawie:
- umowy o pracę (na czas nieokreślony lub określony),
- umowy zlecenie,
- umowy o dzieło.
W przypadku umowy o pracę pracownik podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu. Z pensji odprowadzane są składki emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne. Kobiety po 55. i mężczyźni po 60. roku życia nie podlegają składkom na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Pensja emerytów zatrudnionych na umowę zlecenie jest pomniejszana o składki emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne. Składki chorobowe są odprowadzane dobrowolnie. W przypadku umowy o dzieło nie ma konieczności odprowadzania składek.
Kliknij i przeczytaj: Ile wynosi i kto może starać się o zasiłek przedemerytalny?
Kogo obowiązują limity dorabiania do emerytury i renty?
Odpowiedzieliśmy już na pytanie, ile może dorobić emeryt po osiągnięciu wieku emerytalnego – co do zasady nie ma w tym przypadku ograniczeń. Limit dorabiania na emeryturze dotyczy osób, które otrzymują wcześniejsze świadczenie, np. nie osiągnęły jeszcze powszechnego wieku emerytalnego, a po prostu skorzystały z możliwości odejścia na emeryturę przed ukończeniem 65 lub 60 lat.
Na wysokość dodatkowego dochodu muszą jednak uważać emeryci, którym podwyższono świadczenie do wysokości emerytury minimalnej. Jeśli przychód przekroczy wysokość kwoty, o jaką zwiększono emeryturę, ZUS może wypłacić niższą kwotę (taką, jaką otrzymywali przed dopłatą).
Okazuje się zatem, że to, ile może dorobić emeryt po 65 roku życia, będzie też zależeć od wysokości świadczenia. Ograniczenia w dorabianiu nie dotyczą świadczeniobiorców, którzy mają prawo do emerytury, przekroczyli wiek emerytalny i otrzymują rentę rodzinną jako korzystniejsze świadczenie.
Sprawdź również: ZUS waloryzacja emerytur i rent
Zmiany w limitach dorabiania do emerytury i renty w 2022 i 2023 roku
Emerytura, renta z tytułu niezdolności do pracy lub renta rodzinna może ulec zmniejszeniu, jeśli dodatkowy przychód (brutto) świadczeniobiorcy przekroczy 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Z kolei zawieszenie świadczenia następuje po przekroczeniu 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Jak wiemy, kwota ta nie jest stała – co jakiś czas GUS podaje nowe wskaźniki dotyczące przeciętnych zarobków. To właśnie od nich zależą ograniczenia, które mogą spowodować zmniejszenie lub zawieszenie świadczenia z ZUS. Limity dorabiania w 2023 roku były ostatnio podnoszone w czerwcu i dotyczą kwartału kalendarzowego.
Przypomnijmy poprzednie limity, jakie obowiązywały od grudnia ubiegłego roku – w grudniu 2022, styczniu i lutym 2023. Wówczas można było dorobić:
- 4536,50 zł – kwota 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (powodowała zmniejszenie świadczenia),
- 8424,90 zł – kwota 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (powodowała zawieszenie świadczenia).
Z kolei w marcu, kwietniu i maju limity wynosiły:
- 4713,50 zł – kwota 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (powodowała zmniejszenie świadczenia),
- 8753,60 zł – kwota 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (powodowała zawieszenie świadczenia).
Nowe limity dorabiania do emerytury będą obowiązywać w czerwcu, lipcu i sierpniu 2023 roku. Przyjrzyjmy się dokładnie, jakich kwot nie można przekroczyć, żeby nie ryzykować utratą świadczenia z ZUS. Ile można dorobić do renty 2023 netto?
Kliknij i przeczytaj: Co warto wiedzieć o ofertach kredytowych dla emerytów i rencistów?
Ile może dorobić emeryt i rencista?
Limity dorabiania do emerytury i renty zależą od wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, które podaje Prezes Głównego Urzędu Statystycznego.
W marcu 2023 roku średnia krajowa wynosiła 7508,34 zł i była wyższa o 6,3% w porównaniu z lutym 2023 roku. W związku z tym zmianie uległy limity dorabiania do świadczeń — od 1 czerwca 2023 roku obowiązują nowe kwoty. Obecnie jest to:
- 4987 zł – kwota 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia,
- 9261,60 zł – kwota 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Przekroczenie pierwszego progu skutkuje zmniejszeniem emerytury lub renty, a drugiego – zawieszeniem świadczenia.
- Ile można dorobić do emerytury lub renty w 2023 roku netto? ZUS podaje limit w kwocie brutto, a przychód „na rękę” zależy między innymi od rodzaju umowy oraz innych parametrów wpływających na wynagrodzenie.
- Ile można dorobić na emeryturze mundurowej 2023? W tym przypadku również obowiązują limity 70% i 130% wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Kliknij i sprawdź: W jakim miesiącu najlepiej przejść na emeryturę?
Konsekwencje przekroczenia limitu dorabiania do emerytury
Konsekwencjami przekroczenia określonych wyżej limitów jest zmniejszenie lub zawieszenie emerytury (renty). W jaki sposób ZUS zmniejsza świadczenie? W pierwszej kolejności od przychodu świadczeniobiorcy odejmowana jest kwota graniczna, czyli 70% przeciętnego wynagrodzenia.
Uzyskany wynik stanowi kwotę, o którą emerytura (lub renta) zostanie zmniejszona. W przypadku wyższej kwoty niż kwota maksymalnego zmniejszenia ZUS zmniejszy świadczenie o odpowiednią kwotę maksymalnego zmniejszenia.
Jeśli przychód przekroczy 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, świadczenie zostanie zawieszone.
Sprawdź koniecznie, ile wynosi maksymalny wiek kredytobiorcy przy kredycie gotówkowym!
Alternatywne sposoby zyskania dodatkowych pieniędzy na emeryturze lub rencie
Obawiasz się, że przekroczysz limit dorabiania, a świadczenie zostanie zmniejszone lub całkowicie zawieszone? Jeśli potrzebujesz dodatkowych pieniędzy, możesz skorzystać z:
- 13. emerytura – coroczne wsparcie wypłacane od 2020 roku. Wynosi tyle, ile emerytura minimalna (obecnie 1588,44 zł brutto – 1445 zł netto). Tzw. trzynastka wpływa na konto w kwietniu, a otrzymują ją osoby uprawnione do: emerytury lub renty z ZUS i KRUS, emerytury lub renty służb mundurowych, emerytury pomostowej, renty socjalnej, renty inwalidów wojennych i wojskowych, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, świadczeń i zasiłków przedemerytalnych.
- 14. emerytura – coroczne wsparcie w wysokości emerytury minimalnej. Pod koniec maja 2023 r. Sejm przyjął projekt dotyczący wprowadzenia 14. emerytury na stałe. Utrzymano dotychczasowe kryterium dochodowe – prawo do jej otrzymywania mają emeryci z dochodem, który nie przekracza 2900 zł brutto. W przypadku osób, które uzyskują wyższy dochód, obowiązuje zasada „złotówka za złotówkę”. Kwota dodatkowego świadczenie wynosi minimum 50 zł. Minister rodziny Marlena Maląg ogłosiła, że w 2023 roku 14. emerytura zostanie wypłacona na przełomie sierpnia i września.
- 15. emerytura – w zeszłym roku pojawiły się pogłoski, jakoby świadczenie miało być wypłacone jednorazowo w 2023 roku przed wyborami parlamentarnymi. W kwietniu wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed przyznał, że resort nie ma w planach wprowadzenia takiego dodatku, a 15. emeryturę należy traktować jako kwotę wolną od podatku w wysokości 2500 zł.
O czym pamiętać jako dorabiający emeryt lub rencista?
Limity dotyczące dorabiania na emeryturze lub rencie nie są stałe – ich wysokość zmienia się co kwartał, a zatem, żeby nie narazić się na zmniejszenie lub utratę świadczenia, należy śledzić komunikaty prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Przychody, jakie wpływają na wysokość świadczenia, wynikają nie tylko ze stosunku pracy, umowy zlecenia czy umowy o dzieło, ale także pozarolniczej działalności gospodarczej, pracy nakładczej, pracy w rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych, ze stypendium sportowego, służby w Policji czy Straży Pożarnej, zasiłków chorobowych, macierzyńskich i opiekuńczych oraz innych źródeł.
Warto zatem sprawdzić, czy źródło naszego przychodu, może kwalifikować nas do ograniczenia lub zawieszenia emerytury (renty).
Nie przegap: Jaki jest maksymalny wiek kredytobiorcy przy kredycie hipotecznym?
Dodatkowe źródła:
Od 1 czerwca wzrosną limity dorabiania do emerytury i renty, www.prawo.pl
